Мыйта шусьӧг йӧзыс лӧсьӧдлӧмаӧсь велӧдчӧм йылысь! Збыльысь ӧд: тӧдӧмлуныд восьтӧ быдлаӧ ӧдзӧс, паськӧдӧ видзӧдластӧ. И, дерт жӧ, мортсӧ озырмӧдӧ выль кывйӧн тӧдмасьӧмыс – вужвойтыр оласногысь гусяторъяс восьтӧмыс. Туясьысьяс важӧн нин висьтавлісны, мый кыв велӧдӧм сӧвмӧдӧ юр вем, артмӧдӧ выль нейрон йитӧдъяс. Такӧд тшӧтш тэнад лоӧ позянлун тӧдмасьны-ёртасьны унджык йӧзкӧд, а гашкӧ, и аддзыны медыджыд радейтчӧмтӧ…
Буретш тадзи артмӧма Иорданияысь Одэй Альшоаралӧн. Том морт велӧдчӧ терапевтӧ Сыктывкарса канму университетын квайтӧд курсын. И Комиысь гӧтырыскӧд быдтӧ Мирослава нылукӧс.
МЕДВОДДЗАЯСЫСЬ ӦТИ
Одэй локтіс Комиӧ 2018 воын, кор СГУ сӧмын на заводитіс ёртасьны суйӧрсайса университетъяскӧд:
– Таӧдз ме вежсьӧм-обмен программа серти велӧдчи Санкт-Петербургын. Регыд и гӧгӧрвои: татшӧм системаыс меным оз лӧсяв. Куті корсьны Россияса университет, кӧні эськӧ верми босьтны медицинаысь зумыд тӧдӧмлун.
Сеті документъяс Сыктывкарӧ, и менӧ сэтчӧ босьтісны. Ноябрын локті Коми муӧ. Пыр на паметьын, кыдзи ме кокньыдик паськӧмӧн пета самолётысь, и быттьӧ кодкӧ шучкӧ-вартӧ чужӧмам – сэтшӧм вына вой тӧлыс вӧлі… Ӧні, дерт, кӧчан моз зэв шоныда пасьтася, – нюмсорӧн висьталӧ Одэй.
ИОРДАНИЯ
Иордания – араб ичӧтик страна, королевство. Да, сэні веськӧдлӧны король да королева.
Тайӧ странаыс Маті Асыввылын. Сы бокын – Сирия, Ирак, Саудовскӧй Аравия, Палестина да Израиль. И кӧть Иорданияын матӧ 90% муыс – пустыня да полупустыня, но странаыс воӧ сьӧлӧм вылӧ туристъяслы. Иордания ышӧдӧ ветлысь-мунысьӧс мича пляжъясӧн, коралл рифъясӧн, Мёртвӧй саридзӧн да Петра карӧн – мирса сизим дивӧысь ӧтиӧн.
– Миян шоныд странаын тӧлыс оз овлы, но турун-быдмӧгыс Комиысь ёна этшаджык. Вит во ола Сыктывкарын, и та кадӧ сӧмын кыкысь ветлі чужан муӧ. Меным кажитчӧ овны-велӧдчыны тані – карыс ичӧт, аслас руа, и медся тӧдчанаыс – йӧзыс шаньӧсь, ыджыд сьӧлӧмаӧсь.
ВИТ КЫВ
Одэй кокниа сёрнитӧ англия, роч да араб кывъясӧн. Но бура жӧ тӧдӧ и француз да иврит:
– Араб да англия ногӧн варовита Иорданияысь рӧдвужкӧд, бать-мамкӧд. Рочӧн – гӧтыркӧд. Мукӧддырйи, дерт, и англияӧ сыкӧд вуджлам, мед кывъяс бурджыка пырӧдчас. Нывным ичӧт на, куим тӧлысся сӧмын. Быдмыштас да, вочасӧн кутам пыртны сы олӧмӧ выль кывъяс, медым оз сорсьы. Окота велӧдны сійӧс 8-9 кывйӧ, – тӧдчӧдӧ том морт.
Француз ногӧн сёрнитны Одэйӧс школаын на велӧдлӧма ёртыс:
– Тӧдӧмлунсӧ босьті пӧдса школаын: вит лун тэ олан сэн, а кык лун кежлӧ лэдзӧны гортӧ. Жырйын мекӧд оліс Францияысь зон. И медым кыдзкӧ гӧгӧрвоны ӧта-мӧднымӧс, ковмис велӧдны сылысь кывсӧ. Но француз да иврит кывъяссӧ ме ог роч, араб да англия моз бура тӧд, – юксьӧ Одэй.
Сыктывкарын олігӧн сійӧ велалӧма и комиӧн шуны некымын кыв: «чолӧм», «видза олан», «аттьӧ», «ог», «мун татысь, вай покой, менам талун выходной». Пасйӧ, мый пыр на дивӧ кывны рочысь «мне некогда» да «ёклмн».
СТАВЫС ТІЯН САЙЫН
«Йӧлӧга» корис Одэйӧс юксьыны кыв велӧдан методикаӧн. Со мый вӧзйӧ Иорданияысь полиглот:
> Энӧ зільӧй кывсӧ велӧдны ӧдйӧджык.
Тшӧкыда мортыс оз вермы велӧдны выль кывсӧ, сы вӧсна мый сійӧ кӧсйӧ регыдъя кадӧн аддзыны ыджыд бӧртас-результат. Но сылӧн нинӧм оз артмы. Ӧд кыв – тайӧ мортлӧн мӧвпъяс. Медым сёрнитны выль кывйӧн, колӧ сыӧн мӧвпавны. И та вылӧ колӧ кад.
> Вочавидзӧй аслыныд: мыйла тіянлы колӧ тайӧ кывйыс?
Выльӧ кутчысьны колӧ мотивация. Шуам, ме кӧсъя велӧдны англия кыв, мед тшӧкыда ветлыны суйӧр сайӧ да мынтӧдчыны онлайн-вуджӧдчысьысь. Либӧ меным окота велӧдны коми кыв, медым гӧгӧрвоны гӧтырӧс.
> Кывзӧй сёрнисӧ.
Тайӧ зэв тӧдчана тшупӧд. Пельныдлы колӧ кывны ловъя йӧзкост сёрнисӧ: включитӧй колана кывъя сьыланкыв, быдсикас тема серти – пемӧс, оланін, рӧм, политика, история – видзӧдӧй документальнӧй фильм. Тӧдтӧм кывъяссӧ пасйӧй тетрадьӧ, вуджӧдӧй да содтӧй на дорӧ серпас.
> Вӧдитчӧй стикерӧн.
Эмбур-кӧлуй вылӧ ляскӧй стикер. Шуам, суйӧрсайса кывйӧн гижӧй стикерӧ «шкаф» да лемалӧй бумагаторсӧ шкап ӧдзӧсӧ. Сы дорӧ матыстчигӧн гижӧдыс пыр кутас усьны синмад.
> Эмакыв велӧдігӧн йитӧй сійӧс мукӧд кадакывйӧн да кадакывбердӧн.
Тайӧ озырмӧдас тіянлысь кыввор да сёрнитігӧн отсалас бӧрйыны колана, стӧч кыв.
> Лыддьысьӧй да гижӧй выль кывйӧн.
Традиционнӧй велӧданногыс бура жӧ уджалӧ-отсалӧ. Чайтанныд, мыйла школаын ми гижам диктант да сӧвмӧдам лыддьысян ӧд? Пырӧдчӧй кыв грамматикаӧ, гӧгӧрвоӧй сылысь тэчасногсӧ.
> Вичмӧдӧй выль кыв велӧдӧмлы луннас ӧти час.
Тайӧ кадыс тырмас, медым некымын во мысти заводитны лӧсьыда сёрнитны выль кывйӧн. Ставыс тіян сайын!
Элина Шлопова.
Снимокъясыс Одэй Альшоаралӧн.