Медбӧръя перепись серти, Ямалын комиыс квайт сюрс гӧгӧр, и на лыдысь быд коймӧд морт сёрнитӧ чужан кыв вылын, радейтӧ ас войтырлысь культурасӧ, а сідзжӧ кывзӧ-видзӧдӧ радио-телевизор пыр «Ямал-Медиа» компаниялысь уджтасъяс.
Буретш тайӧ котырас уна во нин зільӧ коми-изьватас Анатолий Терентьев, дасьтӧ-нуӧдӧ чужан кыв вылын передачаяс.
Аслас радейтана удж, семья, прӧст кад коллялӧм йылысь Анатолий Михайлович окотапырысь висьталіс.
Чужлӧма сійӧ Тюмень обласьтын Приуральск районса Белоярск посёлокын кӧр видзысьяслӧн семьяын. Велӧдчӧма сэтчӧс шӧр школа-интернатын. 11 класс помалӧм бӧрын пырӧма Салехардын Л. Лапцуй нима культура да искусство училищеӧ. Нёль во художествоа юкӧнын велӧдчӧма вундасьны пуысь, песны да вӧчасьны куысь, а сідзжӧ лыысь. Ёна кажитчӧма тайӧ да, диплом уджсӧ кокниа дорйӧма «вит» вылӧ. Ӧнӧдз на быд во сійӧс петкӧдлӧны декоративно-прикладнӧй искусство выставкаяс вылын.
Госэкзамен бӧрас вӧзйӧмаӧсь уджавны Салехардса школаын труд урок велӧдысьӧн, но олан туйыс бергӧдчӧма мӧдарӧ – Анатолий Михайлович лоӧма журналистӧн да 24 во нин зільӧ тайӧ нырвизяс.
Ямалын юргӧ коми кыв
Училищеын велӧдчигас на Анатолий Михайловичӧс тшӧкыда корлӧмаӧсь радиоӧ, босьтлӧмаӧсь сылысь коми кыв вылын интервью.
Коми уджтас дасьтан редакцияысь медшӧр редакторлы ёна кажитчӧма Анатолий Терентьевлӧн чужан кывйӧн бура сёрнитӧмыс, да корӧма ас дораныс уджавны.
И училище помалӧм бӧрын Анатолий Терентьев босьтчӧма корреспондентавны радиоын.
– Выль уджыс ёна кажитчис, но сьӧкыд комиӧн вӧлі гижнысӧ, ӧд кыв грамматикасӧ школаын эг велӧдлы. Но вочасӧн менам ставыс кутіс артмыны.
Радиоын во уджалӧм бӧрын корисны видлыны сямӧс телевидениеын. Кӧсйыси.
1999 вося март 9 лунӧ нин юргис коми кыв вылын «Изьватас олэм» авторскӧй программа.
Кольӧм каднас уна сикас сюжет лои дасьтӧма. Кытчӧ сӧмын эг ветлӧй – Коми Республикаӧ, Нарьян-Марӧ, Ханты-Мансийскӧ, Мурманск обласьтӧ да мукӧдлаӧ, тшӧтш и кӧр видзысьяс дорӧ.
Ямалын олысь коми йӧзлӧн эм позянлун кывзыны чужан кывъя передачаяс, тшӧтш и тӧдмавны, кыдзи мукӧдлаын налӧн рӧдвуж войтырыс олӧны. Мукӧддырйи передача видзӧдысьяс асьныс звӧнитӧны да вӧзйӧны сы йылысь либӧ та йылысь гижны. Сідзкӧ, миянӧс тӧдӧны!
Стӧча верма шуны, мый радио-телевидениеын зільысьяс видзӧны коми войтырлысь кывсӧ да культурасӧ. Вермас лоны, ог кӧ кутӧй петкӧдлыны нималана да пыдди пуктана геройяснымӧс, чужан кыв дорӧ муслуныс вермас вочасӧн кусны-бырны.
«Изьватас олэм» программалӧн могыс – ӧтувтны став комисӧ, паськыдджыка висьтавны, мый ми эмӧсь, – висьталӧ журналист.
* * *
«Изьватас олэм» позьӧ видзӧдны «ВКонтактеын» «Этноарктика» котырын быд вежон.
Неважӧн сэні гӧсьтъясӧн вӧліны коми том войтырлӧн «Ми» котырӧн веськӧдлысь Светлана Макарова да этноблогер Генрих Немчинов.
Чери кыйтӧг некыдз
Телевидение-радиоысь прӧст кадӧ Анатолий Терентьев радейтӧ вӧравны, чери кыйны, да и пуысь вӧчӧмторъяс серлӧдлӧмысь абу лэдзчысьӧма – тайӧ сылӧн сідз шусяна хобби.
Батьыс нэм чӧжыс чери кыйӧма калданкасянь – неыджыд пу пыжсянь, мыйӧн веськӧдлӧны пелысӧн. Ичӧтдырйиыс Анатолий вӧзйысьӧма петавны ва вылӧ татшӧм пыжнас, а верстьӧяскӧд чери кыйнысӧ вӧлӧма зэв нин ыджыд шудӧн.
– Коркӧ бать корис, мед ме колльӧда сійӧс ю дорӧ, кыйсян угоддьӧсӧ отсала нуны. Ме, дерт жӧ, радпырысь кӧсйыси. Калданкасӧ берегсяньыс йӧткыштігӧн кыдзкӧ вунӧді киӧн пыжсьыс мынтӧдчыны да здукӧн лои ваас. Бать кыскис менӧ юсьыс да мӧдӧдіс гортӧ. Тадзи ме и пырӧдчи чери кыйысьяс лыдӧ, и ӧнӧдз на радейта тайӧ уджсӧ, – висьталӧ сійӧ.
Меддонаыс – семья
Быд мортлы меддонаыс – семья, матысса йӧз. Анатолий Михайлович быдтӧ куим ныв-пиӧс. Гӧтырыс, Мария Александровна Долгачёва, чужлӧма Мужи сиктын. Шӧр школа помалӧм бӧрын пырӧма Салехардса Л.Лапцуй нима культура да искусство училищеӧ режиссура юкӧнӧ. Сэні и тӧдмасьӧма верӧспуыскӧд. Сэсся велӧдчӧма Тобольскса пединститутын социальнӧй педагогӧ. Верӧсыс, Анатолий Михайлович, заочнӧя помалӧма тайӧ жӧ велӧдчанінсӧ, но педагогика да психология юкӧн.
Мария Александровна уджавлӧма челядьлӧн творчество шӧринын содтӧд тӧдӧмлун сетысь велӧдысьӧн, а сэсся воспитательлысь удж бӧрйӧма. Ӧні уджалӧ детсадйын. Пырӧдчӧ карса уна сикас конкурсӧ, пуктӧ быдмысь войтырӧс сӧвмӧдӧмӧ ыджыд пай.
Гозъялӧн Наталья медыджыд нывныс – спортивнӧй туризм кузя унаысь чемпион, окотапырысь волывлӧма челядьӧс да томуловӧс олимпиада кежлӧ дасьтан школаӧ. Помалӧма Ямалса агроэкономическӧй колледж. Ӧні заочнӧя велӧдчӧ Кировын юристӧ, уджалӧ Ямал-Ненеч кытшса торгово-промышленнӧй палатаын.
Гаврил пиныс зільӧ «Ямал-Медиа» телерадиокотырын операторлы отсасьысьӧн. Сійӧ – боксын спортса мастерӧ кандидат, абу нин ӧтчыдысь вӧлӧма вермысьӧн тайӧ спорт сикасас. Сійӧ – Урал федеральнӧй кытшса да Россияса чемпион. Помалӧма Тюменьса индустриальнӧй университет бердын колледж. Зэв бур пример петкӧдлӧ том спортсменъяслы, ӧд сылысь ним-овсӧ пасйӧма бокс кузя ДЮСШ-лӧн почёт пӧвйӧ.
Арсений ичӧтджык пиныс велӧдчӧ Салехардса гимназияын. Вокыс моз жӧ радейтӧ спорт, окотапырысь волывлӧ киокусинкай секцияӧ. Таысь кындзи зільӧ пу серлӧдлан мастерскӧйын. Унаысь петкӧдчӧма декоративно-прикладнӧй искусстволӧн карса выставкаясын.
Терентьевъяс пырӧдчылӧмаӧсь «Семья года» конкурсӧ, босьтлӧмаӧсь мӧд да коймӧд местаяс. Унаысь и мукӧд татшӧм гаж-ордйысьӧмас петкӧдчылӧмаӧсь. Шуам, Салехардын кӧр видзысьяслӧн «Строганина» конкурсын лоӧмаӧсь вермысьӧн. Радейтӧны волывлыны спортын да культураын быдсикас гаж вылӧ. Тайӧ и «Лыжня России», и Катравож сиктын чери кыйысьяслӧн тӧвся чемпионат. Уна Почёт грамота да аттьӧалана кыв чукӧрмӧма налӧн, тшӧтш и Салехард муниципальнӧй кытшса администрациясянь.
* * *
Терентьевъяслӧн быдӧнлӧн эм радейтана удж, но ставӧн зільӧны тӧдны да нимӧдны пӧль-пӧчыслысь культура-традициясӧ.
– Миян пӧль-пӧч вӧліны кӧр видзысьясӧн. Налысь национальнӧй да семейнӧй традицияяссӧ некор ог вунӧдӧй. Кор кар дорӧ матыстчӧны кӧр видзысьяс, пыр зілям ветлыны налӧн стойбищеӧ. Аддзысьлам накӧд, кодъяс зільӧны видзны рӧдвужыслысь нэмӧвӧйся бур оласногсӧ, пасьтавлам национальнӧй паськӧмсӧ да, дерт жӧ, сёрнитам чужан кывйӧн, медым и челядьным некор оз ӧтдортчыны сыысь, – висьталӧ Анатолий Михайлович. – Миян пӧль-пӧч быдмылісны Ямалын, пуктісны чужан му сӧвмӧдӧмӧ ыджыд пай, дорйисны фашистъясысь Аймунымӧс, зілисны война кадӧ тылын. Жаль, унаӧн пуктісны юрнысӧ фронт вылын. И миян семьялӧн мог – видзны налысь югыд паметьсӧ, пыдди пуктыны важся бур традицияяс да водзӧ сӧвмӧдны чужан мунымӧс.
Екатерина МИКУШЕВА.
Снимокъясыс Анатолий ТЕРЕНТЬЕВЛӦН гортса архивысь.