Мыйӧн торъялӧ нывбабалӧн бизнесыс мужичӧйлӧн ас вылӧ уджалӧмысь? Вӧлӧмкӧ, унаторйӧн. Медводз, аньяс кывкутӧмӧнджык вӧчӧны ставсӧ да вензьӧм-зыксьӧм дорысь векджык зільӧны ӧти кывйӧ воӧдчыны. Кӧть эськӧ и кык пӧв гежӧдджыка босьтчӧны асшӧр уджӧ.
Нывбаба-предпринимательяс шӧркодя заводитӧны бизнессӧ 38 арӧсӧн, но бӧръя кадас и том нывъяс – 15-17 арӧсаяс – асьныс нин сьӧмтӧ нажӧвитӧны – ӧтуввез пыр вузасьӧны, чӧскыдтор пуӧны-пӧжалӧны, искусство юкӧнын водзмӧстчӧны асшӧр удж вӧчны.
Бизнесвуменъяс пӧвстын кык кой-мӧд пайыс босьтӧмаӧсь вылыс тшупӧда тӧдӧмлун, бизнесменъяс пӧвстын татшӧмыс тӧдчымӧн этша. Нывбабаяслӧн асшӧр предприятиеясын кызвыннас уджалӧ дасысь этшаджык морт.
Аньяс босьтчӧны бизнесӧ йӧзкотырлысь олӧмсӧ бурмӧдны, выль уджаланінъяс лӧсьӧдны, вӧр-ва вӧсна тӧждысьны кӧсйӧмъясӧн. Та йылысь найӧ медвойдӧр мӧвпалӧны, кор инвестируйтӧны асланыс предприятиеясӧ. Чайтсьӧ, тшӧтш и тайӧ мӧвпъясыс ышӧдӧны нывбабаясӧс котыртны социальнӧй тӧдчанлуна могъяс збыльмӧдан компанияяс.
23 арӧсӧн Екатерина Бабина босьтчӧма велӧдны музыкаӧ Усогорскысь челядьӧс, а кольӧм во гожӧмнас «Миян Муза» школа восьтӧма Сыктывкарын. Ныв-писӧ мамъясыс вайӧдлӧны сэтчӧ ичӧтсяньыс, меддзоля велӧдчысьыслы нёль тӧлысь на сӧмын. Челядь пӧвстын уна вермытӧмыс, аутизмӧн да мукӧд сьӧкыд висьӧмӧн нёрпалысьыс.
Татшӧм жӧ челядьлы шӧрин котыртӧма и Екатерина Зыкова. Сылӧн кывъяс серти, Комиын олысь матӧ квайтымын сюрс ныв-зон пиысь 1.200-ыс чужӧмсяньыс висьӧ. «Лекотека» шӧринын вермытӧм челядьӧс могмӧдӧны дон босьттӧг – сьӧмсӧ чуктӧдӧны Россияса президентлӧн да Коми Республикаса юралысьлӧн грантъяса конкурсъясӧ пырӧдчӧмӧн.
Наталья Петровнина студенталігас на нывъёртыскӧд аслыссяма бизнес котыртлӧмаӧсь, сиктъясын быдторйӧн вузасьӧмаӧсь.
2011 воын Наталья помалӧма история факультет да медасьӧма уджавны фитнес-инструкторӧн. 2017 воын спортсменъяслы колана сёян-юан иналан асшӧр предприятие восьтӧма, а кольӧм восянь сійӧ – «Физ-ра» фитнес-шӧринӧн веськӧдлысь. Ми пӧ асьнымӧс лыддям социальнӧй тӧдчанлуна предприятиеӧн, отсалам челядьлы ордлы висьӧмъясысь бурдӧдчыны.
Асшӧр уджалысь Анастасия Прудникова котыртӧма «GreenLine» компания, вӧзйӧ ньӧбасьысьяслы вир-яй сӧстӧммӧдан юанторъяс да уна сикас чӧскыд сёян.
2010 восянь предпринимателялӧ Инна Макатрова. Ӧні сылӧн 3 цех, кӧні эжӧны диван-креслӧ, машина пуклӧс. Таво арнас пӧ миян «Обивка» компаниялысь юкӧн мӧвпалам восьтыны и Ухтаын.
Вель ыджыд предприятиеыс (уджалӧ 100 морт) и Наталья Харитоновалӧн. «Текстиль Коми» йылысь республикаын, тӧдӧмысь, быдӧн нин кывліс. Сэні вӧчӧмторсӧ – вольпась кӧлуй, паськӧм – вузалӧны асланыс дас лавкаын. Предприятиеыслысь филиал восьтӧмаӧсь весиг Иваново карын. «Текстиль Коми» компанияӧн веськӧдлысьӧс вежысь Наталья Шиковалӧн висьтасьӧм серти, мӧвпалӧны и шабді дӧраысь паськӧм вурны да Европаса странаясын сыӧн вузасьны.
Аньяслӧн тувсовъя праздник водзын нывбаба-предпринимательяскӧд аддзысьліс республикаса юралысь Владимир Уйба. Сійӧ пасйис, бизнес панігад пӧ некор он тӧд, кыдзи кутас уджыд мунны, и кор сыӧ босьтчӧны аньяс, найӧс окота ошкыны, вылӧ донъявны да пыдди пуктыны.
– Торйӧн нин ӧні, пандемия да санкцияяс дырйи, сьӧкыд асшӧр татшӧм уджсӧ нуӧдны, – шуис сійӧ. – Но сэк жӧ воссьӧны и выль позянлунъяс. Госдумаын ӧні видлалӧны предпринимательстволы отсалан оланпас балаяс. Россияса да республикаса правительствояс водзын сувтӧдӧма мог быд ногыс отсавны ичӧт да шӧр бизнеслы.
Регионӧн веськӧдлысьяскӧд аддзысьлігӧн нывбаба-предпринимательяс юксисны и асланыс тӧждъясӧн. Екатерина Зыкова быдтӧ ныла-пиаӧс, нылыслы арӧс на сӧмын, да ме пӧ ӧні кагаӧс видзан-дӧзьӧритан отпускын, но урчитӧм страхӧвӧй взнос мынтыны тшӧктӧны. Сылы вочавидзисны, колӧ пӧ шыӧдчыны вот перъян тэчасӧ, ӧд кагалы арӧсӧн-джынйӧн тыртӧдз татшӧм взноссӧ оз перйыны, некытысь кӧ сьӧмыс оз во.
Ичӧт да шӧр бизнеслысь уджсӧ ёна торкис и коронавируса вуджан висьӧм паськалӧмыс, торйӧн нин кор QR-кодтӧг уналаӧ эз кутны сибӧдны. Предпринимательяс виччысьӧны, мый тайӧ кодсӧ вочасӧн киритасны-бырӧдасны.
Аддзысьлӧмсӧ кывкӧрталігӧн регионса правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь Эльмира Ахмеевалӧн кывъяс серти, ӧні пӧ колӧ ставсӧ вӧчны, медым эз тупкысь ни ӧти асшӧр предприятие, эз быр ни ӧти уджаланін.
А республикаса юралысь Владимир Уйба пасйис, бизнес пӧ быд сьӧкыдлун дырйи кутас корсьны сӧвман туйвизь, сӧмын пӧ китӧ оз ков лэдзны.
Павел Анохин. Снимокъясыс ӧтуввезйысь.