Коми Республикаын сиктса медбур библиотекаӧн лоис Кулӧмдін районысь Дереваннӧйса лыддьысянін.
1904 воын вичко бердын воссис изба-читальня. Медводдза уджалысьнас вӧлі А.А.Чевский. Сьӧкыд война кадъясӧ лыддьысянінсӧ эз тупкывны. 1972 воӧ восьтісны выль клуб, сэтчӧ жӧ вуджис и библиотека.
1990 воӧ библиотекаӧ локтіс уджавны Татьяна Николаевна Удоратина. Сэки и заводитіс водзмӧстчысь ань чукӧртны важся дозмук-кӧлуй. Кор эмбурыс тырмымӧн лои – восьтісны торъя музей. Тайӧ вӧлі 1993 воын. А 2002-ӧдын библиотекасӧ да музейсӧ вуджӧдісны сикт шӧрын меститчӧм вӧвлӧм школаӧ, кодӧс кыпӧдлісны 1900 воын.
2013 восянь библиотекаӧн веськӧдлӧ Анастасия Васильевна Игушева, а Татьяна Николаевна Удоратина уджалӧ музейын.
Медся дона эмбурӧн сэні лыддьӧны пуысь вӧчӧм сейф, льӧм пуысь пуклӧс да Зарни Ань серпаса печкан. Та кындзи музейын эмӧсь дереваннӧйсалӧн серпасъяс, уна дозмук, сюмӧдысь пельса, кыйсян угоддьӧ, дукӧс (шабдіысь вурун сорӧн кыӧм пальто) – ставыс куимсё гӧгӧр экспонат. Экскурсия дырйи жӧ позьӧ тӧдмавны, кӧніджык сиктын быдмыліс шабді, мыйысь быдса кык нэм чӧж йӧзыс кылісны дӧра да вурлісны аслыныс паськӧм.
Став тайӧ эмбурнас окотапырысь тӧдмасьӧны туристъяс. Экскурсияяс дырйи А.В.Игушева да Т.Н.Удоратина петкӧдлӧны налы тшӧтш сиктлысь важ оласногсӧ, история боксянь тӧдчанаинъяс. Шуам, Чевскийлысь парк, кӧрт тувтӧг вӧчлӧм амбар-магазея, война вылын усьӧмаяслы выльмӧдӧм памятник да мукӧд. Колӧ пасйыны, мый библиотекаыс да музейыс меститчӧны сиктса историяын тӧдчана керкаын жӧ. Тайӧ школаыс вӧліс лесохимическӧйӧн. Сэні велӧдчылісны Вениамин Тимофеевич Чисталёв да Виктор Алексеевич Савин.
Библиотекаӧ да музейӧ тшӧкыда волывлӧны челядь, найӧ пырӧдчӧны быдсикас викторина-конкурсӧ да экскурсияӧ. Дзолядырсяньыс тӧдмасьӧны чужан сиктлӧн историяӧн, сэні олысьяскӧд.
Анастасия Васильевна да Татьяна Николаевна ӧтув дасьтісны «Мамлӧн шог» кино. Снимайтісны сійӧс 2019 воӧ гожӧмнас, буретш квайт воклы паметь дӧска восьтігӧн. Сідзжӧ гижисны да лэдзисны куим небӧг да фотоальбом: «Дереваннӧй сиктӧй – менам сьӧлӧмшӧр», «Ичӧт сиктӧй – олан гажӧй», «Медся муса чужанiнӧй, кӧнi коли челядьдыр».
Аньяс уджалӧны сиктсӧветкӧд да ветеранъяскӧд ӧтув. Библиотекаын жӧ эм позянлун гижны-дасьтыны проектъяс, реферат либӧ доклад, тані быдӧнлы отсӧг сетасны. «ВКонтактеын» «Культурная жизнь села Деревянск» котырын аньяс вель жӧ ыджыд удж бергӧдӧны: тӧдмӧдӧны сиктса олӧмын выльторъясӧн, дасьтӧны да петкӧдлӧны зэв уна интереснӧй уджтас.
Татьяна ЧУВЬЮРОВА.