Россияса Оланподулӧ вежсьӧмъяс пыртӧм вӧсна гӧлӧсуйтны кутам июль 1 лунӧ. Но коронавируса вуджан висьӧм паськалӧ на да, йӧзыслӧн лоас позянлун сетны гӧлӧссӧ и гортсьыс петавтӧг либӧ кӧнкӧ ылын. Та йылысь висьталӧ Коми Республикаса бӧрйысян комиссияӧн веськӧдлысь Дмитрий Митюшев.
–Дмитрий Ильич, паськыдджыка тӧдмӧдӧй тайӧ позянлунъяснас.
–Гӧлӧсуйтӧмсӧ лоӧ котыртӧма Роспотребнадзор-лысь корӧмъяссӧ тӧд вылын кутӧмӧн. Страналӧн шӧр оланпасӧ вежсьӧмъяс вӧсна гӧлӧстӧ позьӧ сетны водзвыв – июнь 25 лунсянь. Республикаын мӧдас уджавны 621 участкӧвӧй комиссия, сідзжӧ тайӧ кад кежлас предприятиеясын, бур-дӧдчанінъясын, следственнӧй изоляторъясын лоӧ котыртӧма 25 «временнӧй» участок.
Медым участокъясын ӧтпырйӧ эз чукӧрмыны вывті унаӧн, гӧлӧсуйтны позяс и гортын. Ковмас кӧ, избиркомъяс вермасны котыртны гӧлӧ-суйтӧмсӧ улича вылын комиссиялӧн меститчан стрӧйбакӧд орччӧн.
–Збыльысь, висьӧм паськалігӧн оз ставӧн окотитны волыны уна йӧзаинӧ. Мый налы вӧчны?
–Татшӧм йӧзыс вермасны звӧнитлыны территориальнӧй либӧ участокса бӧрйысян комиссияӧ да корны, мед комиссияӧ пырысьяс воласны гортӧдзыс. Мӧд позянлун – гӧлӧсуйтны «Госуслуги» портал пыр.
Регионса избирком сёрнитчис удж, уджӧн могмӧдан да йӧзӧс социальнӧя доръян министерствокӧд, мед социальнӧй уджалысьяс юасисны пенсионеръяслысь, вермытӧмъяслысь, кыдзи налы кивывджык гӧлӧсуйтнысӧ (гортас либӧ участокын), да кор (июнь 25-30 лунъясӧ, июль 1 лунӧ).
–И кыдзи лоӧ котыртӧма участокысь бокын гӧлӧсуйтӧмсӧ?
–Комиссияӧ пырысьяс лоасны халатаӧсь, маскааӧсь, перчаткиаӧсь, кутасны вӧдитчыны антисептикӧн. Патераясӧ найӧ оз пырны.
Бюллетеня да шыӧдчан кабалаяссӧ, ӧтчыдысь вӧдитчан ручкасӧ, перчаткисӧ, маскасӧ да антисептика салфеткасӧ лоӧ пуктӧма торъя тубрасӧ. Тубрассӧ ӧшӧдасны ӧдзӧс вугйӧ. Гӧлӧсуйтысь петкӧдлас избиркомсалы паспортсӧ, та бӧрын босьтас тубрассӧ да пырас патераас, сэні и гӧлӧсуйтас. Сэсся петас патерасьыс да чӧвтас бюллетеньсӧ новлӧдлана кудйӧ, а шыӧдчӧмсӧ – кудъяс жӧ торъя вежӧсӧ.
–Мый лоӧ вӧчӧма, медым видзчысьны висьмӧмысь участокын гӧлӧсуйтігӧн?
–Быд гӧлӧсуйтысьӧс, бӧрйысян комиссияын уджалысьӧс, ОВД-са сотрудникӧс, наблюдательӧс лоӧ могмӧдӧма висьӧмысь видзчысян став коланаторнас. Та могысь ньӧбим нин маскаяс, перчаткияс да антисептик. Найӧс сеталасны участокӧ пыригӧн, сэки жӧ мерайтасны мортыслысь температура. Роспотребнадзорлӧн индӧд серти участокса став жырсӧ кутасны мыськавны быд час мысти.
–Вермасны-ӧ збыльмӧдны гӧлӧсуйтан правосӧ Комиысь мукӧд регионӧ мунӧм да республикаӧ мукӧдлаысь воӧм войтыр, кодъяслӧн абу татчӧс пропискаыс?
–Быдӧнлы колӧ тӧдны да гӧгӧрвоны, мый гӧлӧсуйтны ӧні зэв кокни – та могысь лӧсьӧдӧма «Мобильный избиратель» механизм. Медым висьтавны Конституцияӧ пыртан вежсьӧмъяс йылысь ассьыд видзӧдластӧ, колӧ бӧрйыны странаса кӧть кутшӧм пельӧсысь участок, кӧні кивывджык июнь 25 лунсянь июль 1 лунӧдз сетны ассьыд гӧлӧстӧ. Кодсюрӧ весиг аслас карын либӧ районын бӧрйӧ буретш сылы лӧсялысь участоксӧ. Вӧчны тайӧс позьӧ «Госуслуги» портал пыр либӧ шыӧдчыны июнь 21 лунся 14 часӧдз МФЦ-ӧ либӧ бӧрйысян комиссияӧ.
Ми кутам лача, мый быдӧн, коді кутшӧмкӧ помка вӧсна лоас ас оланінсьыс бокын, удитас тӧдмасьны гӧлӧсуйтны позянлунъяс йылысь юӧрнас. «Мобильный избирательыс» отсалас татшӧм йӧзыслы бырӧдны став мытшӧдсӧ, ӧд мортыс ачыс вермас бӧрйыны, кӧні сылы кивывджык гӧлӧсуйтнысӧ.
–А кыдзи кутасны артавны гӧлӧссӧ?
–Гӧлӧсуйтан медводдза лунсянь, июнь 25 лунсянь, бӧрйысян комиссияяс кутасны юӧртны сӧмын гӧлӧсуйтны волысьяслысь лыдсӧ. А гӧлӧс лыдсӧ мӧдасны артавны июль 1 лунся 20 час бӧрын, кор гӧлӧсуйтан кадколастыс помасяс. Дерт, медым ставсӧ артавны, ковмас кад, но чайта, мый июль 2 лунӧ нин тӧдмалам, ошкис-ӧ Коми Республика Россия Федерацияса Оланподулӧ вежсьӧмъяссӧ.