Лоны блогерӧн ӧні, кыдз шуласны, моднӧ. Да и сьӧм на таысь воыштӧ. Со и Кӧрткерӧс районса Одыбысь Сергей Михайлов, сиктса ног кӧ, Кир Вань Сергей, восьтӧма Ютубын ассьыс «Серёгины рассветы» канал.
Гортса «кодзувъяс»
Кыдзи шуӧ Сергей Иванович, снимайтігас нинӧм оз лӧсьӧдлы, а петкӧдлӧ сиктын быдлунъя олӧмсӧ: керка йӧрас удж-нок, гортас пусьӧм-пӧжасьӧм, муса гӧтырыскӧд рытйысьӧм, радейтана понйыскӧд ворсӧм… И став йывсьыс висьталӧ восьсӧн, ёртъяслы моз, шмонитыштӧмӧн. Татшӧм видеоыс йӧзыслы медъёна воӧ сьӧлӧм выланыс да, недыр кадӧн «Серёгины рассветысӧ» видзӧдысьыс 4.500 сюрс сайӧ нин ӧкмӧма.
–Ме чужи Одыбын, стӧчджыка кӧ, Ягвылын. Тані нэмсӧ ола. Меным важӧн вӧлі окота петкӧдлыны чужан сиктлысь мичсӧ, ассьым олӧм-вылӧмӧс, тӧжд-нокӧс. Сэсся судзӧді ӧтуввезйын «Алиэкс-прессысь» донтӧминик камера. Медводдза видеосӧ йӧзӧді 2018 вося август 28 лунӧ. Чайті, кутасны видзӧдны ме кодь жӧ вермытӧм йӧз да ыззясны кӧть нин гортсьыныс петавны, но видзӧдысьыс пӧшти эз вӧв, гоз-мӧд сӧмын. Нӧшта на и кутісны дивитны, омӧльтанаторъяс гижны. Первойсӧ, дерт, шогӧдліс. Ӧні велалі нин, сьӧлӧм бердӧ матӧ ог босьт. Сэсся и мӧвпышті сідз шусяна бытӧвӧй видео снимайтны. И тайӧ йӧзыслы ёнджыка кажитчис, – висьталӧ Сергей Иванович.
–А кыдзи тэ йӧзсӧ ыззьӧдін, мыйла сэтшӧм ӧдйӧ гижӧдчысьыс содіс?
–Ог тӧд, гашкӧ, ставсӧ сьӧлӧмсянь снимайта да, сійӧн.
–Тэнад блогйын медшӧр «кодзувъясыс» – гӧтырыд да Умка понйыд.
–Да, хаски рӧдысь кутю козьналісны, ёна и вильыш вӧлӧма. Быть сэсся сылысь быдмӧмсӧ снимайт. А Маша менам зэв яндысьысь, пыр вӧлі кадр саяс. А сэсся йӧзыс кутісны корны, мед пӧ тшӧтш мыччысьлас. Со и мыччысис. Но век на абу варов.
Вад ты дорын
–Кызвын блогерыслӧн медшӧр могыс, дерт, нажӧвитчыны. Тэнад тшӧтш?
–Ме та йылысь, веськыда кӧ шуны, ог думайт. Менам эз вӧв татшӧм могыс. Но сідз шусяна монетизациясӧ вӧчи жӧ нин, кольӧмвося ноябрын. Нажӧткаыс зэв этша на – луннас 20 цент «усьӧ-войтыштӧ». Ме ӧд абу на сэтшӧм нималана. Но отсӧгыс эм. Выль тӧдсаяс сюрисны. Ме колясочник да, ывлаӧ петӧм могысь вокӧй вӧчис верандасянь пандус. Лэччаніныс зэв вильыд вӧлі, и йӧзыс отсалісны меным судзӧдны аслыспӧлӧс кышӧд. Ӧні сэсся оз исковтӧд. Тӧвбыд красуйтчи!
Сэсся Латвияысь Галина нима ань ыстіс 50 евро. Сылӧн чери кыйӧмлы сиӧм аслас канал. Аддзылӧма, кы-дзи менӧ вокъяс ванна ворйӧ пуксьӧдӧмӧн «Буранӧн» кыскисны вуграсьны. Сылы сэтшӧма йиджӧма сьӧлӧмас, мый ыстіс сьӧм. А ме сы вылӧ ньӧби плака-пӧв, да вокъяс вӧчисны Вад ты дорӧ пирс. Ӧні ачым гожӧмнас лэччыла вуграсьны.
–Да, тайӧ видеосӧ ме видзӧді жӧ. Мачалан черисӧ!
–Ог эськӧ да. Ыджыд чери лэптыны ог вермы, киӧй омӧля жӧ уджалӧ. Но вуграсьнысӧ зэв ёна радейта. Либӧ ты вылас сідз видзӧдны. Дзик рӧмпӧштан кодь, ок, и мича! Ӧні телепит нин, кор лымйыс дзикӧдз сылас, сэсся туйыс косьмас, мед колясканас письта муннысӧ.
Бӧрдтӧм кагатӧ оз качайтны
Сергей Михайлов унатор на кӧсйӧ снимайтны, висьталанторйыс пӧ оз помась. Да и бӧръя кадас сы дорӧ кутӧмаӧсь шыӧдчыны Россияса мукӧд регионын олысь вермытӧмъяс. Юасьӧны пӧ, кыдзи сиктса мортлы мойвиис судзӧдны кык бур коляска (ӧтиыс керкаын, мӧдыс ывлаын ветлан). Та йылысь юалі жӧ.
–2011-ӧдсянь 2015 воӧдз керкаысь некытчӧ эг вермы петавны. Йӧймыны нин куті. Сэсся аслым шуи, мый тадзи овны оз позь, колӧ мыйкӧ вӧчны. Шыӧдчи республикаса сэкся юралысь Гапликов дорӧ. Примитӧмсӧ виччыси во да нёль тӧлысь. Воис ӧчередӧй да, мела весиг волісны гортӧдз да лэччӧдісны юркарӧ. Кори сылысь электроколяска, мед, мися, гортысь верма петавны да и сиктын ветлӧдлыны шогмис. Ёна отсаліс и общественник, колясочник Илья Костин, коді уна бур вӧчӧ йӧзыслы. И со социальнӧя страхуйтан фонд пыр вичмӧдісны кык коляска: ӧтарнас керкаын ветлыны (позьӧ нюжӧдчывны, мышсӧ лэдзны, мед куйлыштны), а мӧдарнас – ывла вылын. Ӧтиыс и мӧдыс 600 сюрс сайӧ сулалӧ. Зэв ыджыд аттьӧ отсӧгсьыныс, – висьталӧ Сергей Иванович.
Та йылысь ме и ас коддьӧмлы куті висьтавны. Ышӧда корны налы оланпасын урчитӧмторсӧ. Ӧд 99 прӧчентыс оз дыр дзайгыны. Ӧтчыд юаласны, налы вочавидзасны: «Не положено!», да и ланьтӧны. А ӧд, кыдз шуласны, бӧрдтӧм кагатӧ оз качайтны. Аслам видеоясын та йылысь висьтала жӧ. И мукӧд вермытӧмыс дӧзмӧмаӧсь: некор пӧ ми эг корысявлӧй. Ме ӧд абу жӧ корысь. Но эм кӧ позянлун, мыйла эськӧ и не шыӧдчыны, – шуӧ Сергей Иванович.
«Ме ӧні бригадир»
Мужичӧйлӧн кывъяс серти, ӧні сійӧ асьсӧ вермытӧ-мӧн оз кыв. Мый вылӧ выныс тырмӧ, сійӧс и вӧчӧ. Шуам, гортас пылесоситчӧ, гӧтырыслы да нылыслы пажын дасьтӧ. Ставсӧ пӧ меным судзмӧн пуктасны да, вӧляникысь нокся. Пес пот-кӧдлыны оз вермы да, вокъясыс отсалӧны. А тэчӧ гӧтырыс нылыскӧд. Сергей Иванович жӧ коляскаас ванна вор кӧрталас да пессӧ матысталӧ чипас дорас. Мед пӧ ки вылас ставсӧ оз кыскавны. Век нин отсӧг.
Сиктад ас керкаын олігӧн быдлаӧ колӧ мужичӧй ки. Но ӧні Сергей Михайлов оз вермы став уджсӧ бергӧдны. Висьталӧ, петала пӧ да кытшовта гӧгӧрбок, а сэсся муртала, мый да мыйта колӧ дзоньтасьӧм вылас.
–Котыртӧмыд ӧд удж жӧ. Ме ӧні бригадир пыдди, – шмонитӧ Сергей Иванович.
Маша – Енсянь козин
Сергей Ивановичлӧн висьталӧм серти, бать-мамыслӧн быдмӧмаӧсь вит чоя-вока. Ме пӧ кага. Школаас Сергей велӧдчӧма бура, но вузӧ мунны абу окотитӧма. Важ йӧз пӧ шулӧмаӧсь, мый медся ичӧтыс бать-мам дорас олысь-отсасьысь. Жаль пӧ, мый ӧні ачым видзантор.
Армияӧдз босьтӧма шопер право. Сэсся шоперӧн и нуӧмаӧсь служитнысӧ. Но сэні тайӧ профессияыс абу ковмӧ-ма: индӧмаӧсь связистӧ, велӧдӧмаӧсь морзянка. Свердловскын учебка бӧрын нуӧмаӧсь Польшаӧ. А сэсся Сӧ-вет власьт киссьыны кутӧма да, миянлысь салдатъясӧс бӧр вайӧмаӧсь Москва обласьтӧ. Помӧдз служитны абу и вермӧма: висьны кутӧма да, демобилизуйтӧмаӧсь.
–Ме эг ранитчыв, эг доймыв, но друг кокӧй кутіс ӧткажитны. Одыбса совхозын ӧти гожӧм тракторӧн ытшки на, а сэсся индісны котельнӧйӧ: кочегариті да стӧрӧжалі. 1996 воын сетісны мӧд группаа инвалидносьт, а сэсся первой. 2011 воӧдз кок йылын на вӧлі, а сэсся усьласьны куті, ковмис коляскаӧ пуксьыны, – висьталіс мужичӧй.
Армия бӧрас гӧтрасьӧма, чужан сиктсьыс Машаӧс вайӧма. Ачыс на вермӧма керка кыпӧдны. Михайлов гозълӧн кык ныв: Анастасия да Катерина. Кор кок йылас на вӧлӧма, видзӧмаӧсь мӧс, кук. Воысь-во ки-кокыс слабитӧма, мӧскысь ковмӧма лэдзчысьны. Лӧсьӧдӧмаӧсь кролик, сё сайӧ рӧдмылӧма. Но бара жӧ бырӧдӧмаӧсь, став уджыс ӧд Мария гӧтырыслы ӧшйӧма. Ӧні сӧмын пӧ кык кань да Умка пон.
–Сергей Иванович, тыдалӧ, гӧтырыд тэнӧ ёна радейтӧ? Ог кӧсйы дойдны, но ачыд тӧдан, овлӧ, вермытӧмӧс эновтӧны…
–Ме весиг ог пов, мый Маша вермас менӧ кольны, сійӧ менам зэв топыд тыл. Маша меным сьӧлӧм сетӧ. Ме пыр шуа, мый Енмыс босьтіс менсьым ки-кок, а сетіс Машаӧс, – вочавидзис Сергей Иванович.
Екатерина МАКАРОВА.
Кӧрткерӧс р.