Кольӧм лунъясӧ Финляндияысь бергӧдчисны Сыктывдін районса культура юкӧнын уджалысьяс. Э.А.Налимова нима районса история да культура музейӧн веськӧдлысь Владимир Муравьёв да Сыктывдінса библиотека ӧтувъя тэчасӧн веськӧдлысьӧс вежысь Людмила Муравьёва быдса вежон гӧститісны Пудасъярвиын – Сыктывдінлӧн побратим-карын.
Тайӧ ветлігас лои збыльмӧдӧма кольӧмвося арын Тулаын российско-финляндскӧй культура форум дырйи урчитӧм став удж-могсӧ. Делегациялы туй индалысьӧн вӧлі вуджӧдчысь, финн-йӧгра кывъяс бура тӧдысь Сергей Габов. Суомиӧ ветлӧм йылысь Людмила Николаевна да Владимир Николаевич висьталісны миян газетлы.
–Финляндияса юркар – Хельсинки – вочааліс шоныд поводдяӧн да куш муӧн, ӧти лым чир эз вӧв. Медводдза лунас музейнӧй ведомствоӧн вӧвлӧм веськӧдлысь Кари Никконен тӧдмӧдіс миянӧс Суомиса юркарӧн, а аскинас шоныда паныдалісны нин Пудасъярвиын. Ветлім лютераналӧн карса вичкоӧ да, дерт, библиотекаӧ, мый ради и воим. Сэтчӧс веськӧдлысь Оути Нивакоски да библиотекар Мира Ювансуу нуӧдісны миянлы «небӧг керка» кузя экскурсия, тӧдмӧдісны уджаланногӧн да асланыс гусяторъясӧн.
Суомиын ӧти лун лои сиӧма ёрта-ёртлӧн уджын ӧткодьлун-торъялӧмлы – мирын медся ыджыд пу школаын (пудасъярвисалӧн висьталӧм серти) Хирсикампусын вӧлі котыртлӧма Финляндияын да Комиын томуловлӧн олӧмлы сиӧм скайп-конференция да ныв-зонмӧс лыддьысьны ышӧдӧм кузя панельнӧй сёрни. Выльгортса школаясын, агропромышленнӧй техникумын велӧдчысьяс да библиотекаса уджалысьяс чукӧртчисны сиктса шӧр небӧг видзанінын. Комиын да Финляндияын олӧмӧн тӧдмӧдан видеороликъяс видзӧдӧм бӧрын томулов юасисны ёрта-ёртыслысь школаын да техникум-вузын велӧдчӧм, прӧст кад коллялӧм, спортын водзмӧстчӧм йылысь. Вӧлӧмкӧ, найӧ унаторйын ӧткодьӧсь. Шуам, сыктывдінсаяс и финнъяс радейтӧны тӧвся спорт сикасъяс, кывзӧны аудионебӧгъяс (лыддьӧм серти окотапырысьджык), ворсӧны компьютерӧн. Сӧмын Выльгортса томулов прӧст кадас компьютерӧн ворсӧм дорысь тшӧкыдджыка зільӧны велӧдны суйӧрсайса кывъяс, ветлӧны кружокӧ да с.в.
Ныв-зонмӧс лыддьысьны ышӧдӧм кузя сёрниыс артмис зэв интереснӧй. Зэв жаль, но сэн и тан быдмысь войтыр зэв этша лыддьысьӧны. А кыдзи пестыны на пытшкын небӧг дорӧ муслунсӧ? Пудасъярвиын и Сыктывдінын библиотекаръяс уджалӧны челядьлы учреждениеяскӧд ӧтув, котыртлӧны томуловлы небӧг видзанінӧ экскурсия, йӧзӧдлӧны уна сикас акция, ворсӧм-аддзысьлӧм да с.в. Сыктывдін районын, торйӧн кӧ библиотекаясын, нуӧдӧны быдмысь войтырлы кипомысь вӧчасян мастер-классъяс, лӧсьӧдӧма семьяяслы клубъяс. Пудасъярвиын жӧ та могысь, шуам, школаын эмӧсь лыддьысян переменаяс.
–Хирсикампус школаын экскурсия дырйи ми зэв ёна чуймим, мый челядь и верстьӧ ветлӧдлӧны кӧмтӧгыс, вӧччытӧг. Велӧдчысьяс спортивнӧй паськӧмаӧсь, джинсы-толстовкааӧсь, педагогъяс тшӧтш. Школаын новлан формаыс налӧн абу, велӧдысьясӧс стрӧга пасьтасьны оз жӧ тшӧктыны. А нӧшта шемӧсмӧдіс, мый школаын быдлаысь позьӧ аддзыны пызанвывса ворсӧм. Окота лоӧ школьниклы перемена дырйи ворсыштны – восьтӧ шкап да бӧрйӧ аслыс лӧсяланаӧс.
Тайӧ лунас жӧ Комиысь гӧсьтъяс волісны Пудасъярвиса культура шӧринӧ, кӧні аддзысьлісны важся ёртыскӧд – Биргит Толоненкӧд. Сэсся сыкӧд ӧтвылысь восьтісны челядьлы кывбур тэчысьяслӧн да фольклор гижӧдъяс серти серпасъяса выставка да вӧчисны тайӧ конкурсыслы кывкӧртӧд.
Финн му вылын дзик быд лун тыр вӧлі уна сикас аддзысьлӧмӧн. Сідз, нёльӧд лунсӧ сыктывдінса коллялісны Оулу губернияын. Асывсяньыс найӧс вочаалісны библиотекаын, луннас – музейын, а рытнас – верстьӧлы роч кыв велӧдан курс вылын. Роч кыв велӧдысь финнъяс унатор тӧдмалісны Коми му йылысь, а янсӧдчигӧн корисны волывлыны гӧсти тшӧкыдджыка.
–Зэв шоныда казьтывлам Пудасъярвиса мэр Томи Тимоненкӧд аддзысьлӧмнымӧс. Тӧдсаӧсь нин вӧлім да, уськӧдлім тӧд вылӧ воддза паныдасьлӧмъяс. Восьса, бур сьӧлӧма морт, сійӧ вӧчис ставсӧ, медым миянлы карын вӧлі интереснӧ. А нӧшта ми вайим сысянь Сыктывдін районса администрацияӧн веськӧдлысь Любовь Дорониналы видза корӧм волыны побратим-карӧ делегацияӧн тавося июльын.
Тшупис вежӧрӧ роч сьыланлы да коми культуралы сиӧм рыт. Сійӧс котыртысьяс весиг абу чайтӧмаӧсь, мый сымда йӧз локтас. Рытсӧ нуӧдіс Пудасъярвиын «Финляндия – Россия» ёртасян котырӧн юрнуӧдысь Марья-Лена Торро. Сьӧлӧм вӧрзьӧдісны Выльгортса музейлы подув пуктысь Эмилия Налимова йылысь сылӧн кывъясыс. Вӧлӧмкӧ, и ылі Суомиын тӧдӧны тайӧ шензьӧдана коми ань йывсьыс, коді уна вӧчис рӧдвуж войтырлысь культура видзӧм-сӧвмӧдӧм могысь.
Ми тӧдмӧдім финн войтырӧс Сыктывдінса музейяслӧн, библиотекаяслӧн уджӧн. Сергей Габов нуӧдіс коми кыв тӧдӧм вылӧ ворсӧм да сетіс неыджыд козинъяс. А сэсся нӧкъя аладдяӧн чай юигмоз ӧтлаын ливкйӧдлім роч, коми да финн сьыланъяс.
Сыктывдінсаяс дыр кутасны казьтывны и кӧр видзысьяслӧн семьяӧ, «Войвыв кодзув» культура шӧринӧ, «Иийокисеуту» газет редакцияӧ, томуловлӧн творчество мастерскӧйӧ, Темппелиаукио скалаын лютерана вичкоӧ да мукӧдлаӧ волӧмсӧ.
Вежоныс помасис Хельсинкиын финн-йӧгра кыв туялысь, Хельсинкиса университетысь профессор Янне Саарикивикӧд, Кастрен котырын зільысь Марья Лаппалайненкӧд да нималана финн профессор Паула Кокконенкӧд аддзысьлӧмӧн.
Паула уна во велӧдіс финн кыв Сыктывкарса государственнӧй университетын, сетіс тӧдӧмлун тшӧтш и Людмила Муравьёвалы да Сергей Габовлы.
–Ветлӧмыс зэв ёна воис сьӧлӧм выланым, быдлаын миянӧс вочаалісны шоныда да сьӧлӧмсяньыс. Аддзысьлігъясӧ бура тӧдчис, мый финнъяс кӧсйӧны унджык тӧдны рӧдвуж войтыр да му йылысь.
Ӧти кывйӧн, Пудасъярви да Сыктывдін ёртасьӧны водзӧ – районса делегация тавося июльын нин бара ветлас Суомиӧ.
Ирина Романова,
Выльгортса шӧр библиотекаын зільысь.
Снимокъясыс Людмила да
Владимир Муравьёвъяслӧн.