Тӧдӧмысь, регионса власьт тэчасъясӧ йӧзыс медся тшӧкыда шыӧдчылӧны туйяс кузя: тӧвнас корӧны весавны найӧс лымйысь, а войвыв дженьыдик гожӧмӧ – дзоньтавны-шыльӧдны вӧлӧкъяссӧ.
Туй дӧзьӧритысьяс дорӧ матыстчылӧны быдсикас элясьӧмӧн, вӧзйӧмӧн да индӧд-чуйдӧмӧн. А збыльвылассӧ тайӧ юкӧнас зільӧны ыджыд терпенньӧа да кужанлун-сяма, ассьыныс уджсӧ радейтысь профессионалъяс.
Ӧти татшӧм том морткӧд аддзысьлім Туй овмӧсын уджалысь лун водзвылын. Сыктывдін районысь Кирилл Афанасьев тӧдмӧдіс миянӧс аслас радейтана уджӧн да юксис водзӧ вылӧ мӧвпъяснас.
–Кирилл Евгеньевич, дыр-ӧ нин ті дӧзьӧританныд туйяссӧ?
–Нёль во сайын босьтчи предпринимателявны Сыктывдін районын. Техникаӧй сӧмын ӧти и вӧлі, тӧвнас весалі сикт-грездын туйяс.
А кык во мысти котырті ООО да босьтчи сыӧн веськӧдлыны. Талун миян автопаркын эмӧсь грейдеръяс, фронтальнӧй погрузчик, экскаватор да самосвал.
Кык восӧ уджалам юрсиктса администрациякӧд ӧтув – весалам лымйысь Выльгортын да мукӧд сикт-посёлокын туйяс. Гожӧмнас весь ог жӧ олӧй: дасьтысям тӧв кежлӧ, вольсалам да грейдерӧн мольӧдам вӧлӧкъяссӧ.
Сыктывдін йылысь кӧ сёрнитны, уджалам Часын, Ыбын, Зеленечын. Дерт, и Сыктывкарын кутшӧмсюрӧ удж бергӧдам.
–Ыджыд-ӧ котырныд?
–Миян уджын зэв коланаӧсь юрист, бухгалтер да смета дасьтысь.
Быд машинистлӧн да трактористлӧн аслас техника, код вӧсна сійӧ кывкутӧ.
Котыраным кызвыныс том йӧз. А ковмылӧ кӧ, и ачым пуксьывла грейдер руль сайӧ. И таысь водзӧсыс тшӧтш эм.
Ӧти-кӧ, веськыда сикт-посёлокын олысьяссянь тӧдмала став элясьӧм-вӧзйӧм-корӧмсӧ.
Мӧд-кӧ, тадзи ачым стӧчмӧда-донъяла туй шогманлунсӧ да кузьта-пасьтасӧ, медым бӧрыннас бурджыка верми урчитны уджалысьяслы могъяссӧ.
–Кутшӧм сьӧкыдлун-мытшӧд овлӧ уджаныд?
–Ӧти-кӧ, зэв сьӧкыд корсьны уджалысьяссӧ. Ыджыд опыта грейдеристыс абу да, ковмӧ медавны том зонъясӧс. И зэв забеднӧ овлӧ, кор некымын тӧлысь велӧдан опыттӧм на тракторист-сӧ, а сійӧ мунӧ мӧд котырӧ. Но та вылӧ видзӧдтӧг век жӧ том йӧзсӧ босьтала.
Казялі нин, кодсюрӧяс зільӧны унджык нажӧвитны, та вӧсна корӧны содтӧд сменаяс, а мукӧдыс помтӧг радейтӧны техника да, уджсьыс сьӧлӧмныс бурмӧ.
Мӧд мытшӧдсӧ – йӧзкӧд сёрниын – зіля разьны нюмсорӧн.
Ми ӧд уджалам специалистъясӧн дасьтӧм-вынсьӧдӧм проектъяс серти, техническӧй заданиеысь ог вешъялӧй-кежласьӧй. Сэк жӧ быдлаын век сюрӧны йӧз, матігӧгӧр керкаясын олысьяс, кодъяс чайтӧны, мый ставсӧ миян дорысь бура тӧдӧны, да велӧдӧны, сетӧны сӧветъяс (нюмъялӧ. – О.К.).
–Заказчикъяскӧд кыдзи ладмӧдчанныд?
–Абу гуся, миян войвылын тшӧкыда лымъялӧм-турӧбалӧмӧн да кузь туйясӧн весалан уджыс нюжавлӧ, ӧтчыдысьӧн быдлаӧ он вермы волыны.
Но Выльгортса администрациякӧд ми зілям уджавны ладмӧдчӧмӧн. Овмӧдчӧминса специа- листъясыс стрӧгӧсь, сюся чукӧстчӧны йӧз корӧм-элясьӧмъяс вылӧ да тшӧктӧны-индӧны миянлы регыдъя кадӧн бырӧдны эрдӧдӧм тырмытӧмторъяссӧ. Та дырйи ми пыдди пуктам ӧта-мӧднымӧс, зілям воӧдчыны ӧти кывйӧ да тэрыбджыка могмӧдны сиктса олысьяслысь да заказчикъяслысь корӧм-тшӧктӧмъяссӧ.
–А бурыс ӧд, кӧнкӧ, эм жӧ?
–Дерт, эм. Шуам, миян котырным мӧдӧд во нин бергӧдӧ Сыктывкар бердын кутшӧмсюрӧ планируйтчан удж. Медводдзаысь сэтчӧ воигӧн аддзим сӧмын вӧр да шор. А ӧні сэні ставыс дась колана стрӧйба-туй вӧчӧм могысь. Татшӧм уджсьыс кыпалӧ ловру да босьтӧ нимкодь.
–Онӧ кӧсйӧй кутшӧмкӧ лӧньджык да кокньыдджык уджӧ кутчысьны?
–Дзик мӧдарӧ! Менам водзмӧстчысь команда-котыр, выль техника-автопарк, а уджнымӧс бура вӧчӧмысь пыдди пуктӧны да вылӧ донъялӧны нин.
Аскиа лунас видзӧда зумыда: водзӧ вылӧ кӧсъя босьтчыны и машина да пода туй асфальтӧн вольсалӧмӧ.
Та могысь колӧ ньӧбны да велӧдчыны вӧдитчыны выль техникаӧн, пыдісянь пырӧдчыны технологияӧ. Водзӧ кежлӧ сымда на выльыс да аслыспӧлӧсыс виччысьӧ!
* * *
Казьтыштам, туй дзоньталан-выльмӧдан уджсӧ син улас кутӧ Коми Республикаса юралысь Ростислав Гольдштейн.
Регионӧн веськӧдлысь пуктіс мог 2030 воӧдз вӧчны Комиын туйяссӧ Россияса Рытыв-Войвылын медбурӧн.
ТӦд вылӦ: туйясыс Сыктывдінын торъялӧны. Районын эмӧсь кыдз федеральнӧй, сідз и регион тӧдчанлуна туйкостъяс, найӧс дӧзьӧритӧмысь кывкутӧны исполнительнӧй власьт тэчасъяс.
Машинаӧн ветлан меставывса тӧдчанлуна туйяс видзӧмысь кывкутӧ Сыктывдін район. А нӧшта на эмӧсь сикт-посёлокын уличаяс да овмӧдчӧминъяс костын вӧлӧкъяс – найӧ сиктса администрацияяслӧн дӧзьӧр улынӧсь.
Районын улича-туйыс ставнас 407 километр кузьта. Торйӧн кӧ, Выльгортын – 58 километр, Зеленечын – 46. А медся кузь вӧлӧкыс Яснӧгын – 89 километр.
<> Сёрнитіс да гижис Ольга Калмыкова.
Снимокъясыс авторлӧн да Кирилл Афанасьевлӧн гортса архивысь.