Комиын 33 сюрс морт вӧдитчӧны 64 сюрс ружьеӧн. Мӧйму налысь 846 пищаль мырд-дьӧмаӧсь. 90 прӧчентсӧ сы понда, мый вӧдитчан кадыс кольӧма. Йӧзыс оз тэрмасьны либӧ вунӧдӧны урчитӧм кадсьыс тӧлысьӧн водзджык волыны Росгвардияӧ.
Кыдзи колӧ вӧдитчыны ӧружиеӧн, медым сійӧс эз мырддьыны? Кодлы оз вузавны ружьесӧ?
Тайӧ да мукӧд юалӧм вылӧ регионса юралысьлӧн Общественнӧй приёмнӧйын вочавидзис Коми Республикаын Росгвардия управлениеысь ӧружиеӧн вӧдитчӧм бӧрся видзӧдан да лицензия шӧринӧн веськӧдлысьӧс вежысь Андрей Адамко.
–Андрей Михайлович, кутшӧм оланпасӧн колӧ тӧдмасьны ӧружиеӧн вузасянінӧ мӧдӧдчытӧдз?
–Россияын 1996 воын вынсьӧдісны ӧружие йылысь 150-ӧд номера федеральнӧй оланпас, а нӧшта кык во мысти – гражданскӧй да служебнӧй ӧружиеӧн вӧдитчӧм йылысь Россияса правительстволысь 814-ӧд номера постановление. Эм нӧшта Росгвардиялӧн 8-ӧд номера индӧд, кӧні стӧча пасйӧма, кыдзи колӧ видзӧдны ӧружиеӧн вӧдитчӧм бӧрся, да мый быть колӧ вӧчны та могысь. Дерт, колӧ сюся лыддьыны и вӧралӧм йылысь оланпас да мукӧд документ.
Бӧръя кадӧ тайӧ документъясас пыртісны уна содтӧд, олӧмыс тшӧктӧ да.
–Нӧшта мый колӧ вӧчны ӧружие ньӧбӧм могысь?
–Бӧръя кадӧ «чорзьӧдісны» ӧружиеӧн вӧдитчӧм могысь медосмотр. Колӧ петкӧдчыны офтальмологлы, наркологлы да психиатрлы. Бӧръяыс стрӧгджыка донъялас вежӧртӧ да дум-кӧсйӧмтӧ. Ковмас сдайтны унджык анализ, медым врачьяс вермисны казявны вирсьыд да кудзсьыд наркотик да мукӧд дурмӧдчантор коляс.
Медосмотр дырйи кӧ мортыслӧн вир-яйысь казяласны кутшӧмкӧ тырмытӧмтор, мый вӧсна оз позь вӧдитчыны ружьенас, да сылӧн кӧ эм нин ӧружиеӧн вӧдитчан разрешениеыс, став кабаласӧ, пищальсӧ да пуля-пороксӧ ковмас вайны Росгвардияӧ. Мӧдысь медосмотрсӧ позяс сдайтны кык тӧлысь мысти. Анализъясыс кӧ лоасны бурӧсь, став вӧралан эмбурсӧ позяс бӧр босьтны. Но бара кӧ казяласны мыйкӧ неладнӧ, ружье йывсьыд ковмас вунӧдны, а разрешениетӧ киритасны.
Вит вонас ӧтчыд ковмас жӧ петкӧдчывны врачьяслы.
Медосмотр бӧрын ДОСААФ-ын либӧ кутшӧмкӧ тирын колӧ велӧдчыны вӧдитчыны ружьеӧн, а регионса вӧр-ва министерствоысь босьтны охотбилет.
Ставыс кӧ лючки, мортыслы во джын кежлӧ сетӧны лицензия. Тайӧ каднас колӧ бӧрйыны ружье, а ньӧбӧм бӧрас 14 лунӧн шыӧдчыны Росгвардияӧ ӧружиеӧн вӧдитчан разрешениела. Тайӧс бурджык вӧчны «Госуслуги» портал пыр. А таӧдз вештыны госпошлина. Тавося январь 1 лунсянь сійӧ содіс 5 сюрс шайтӧдз (СВО-са ветеранлы колӧ мынтыны кык пӧв этшаджык).
Россияса гражданин вермас ньӧбны шыльыд ствола вӧралан пищаль либӧ газӧвӧй ӧружие. Ружье да пуля-порок быть колӧ видзны гортад кӧртӧн кышӧм пу ящикӧ либӧ кӧрт сейфӧ томналӧмӧн. Ключсӧ некодлы оз позь сетны.
Быдӧнлы, кодлӧн эм лӧсялана лицензия, гортса сейфас позьӧ видзны вит сідз шусяна нарезнӧй да спортын лыйсян сы мында жӧ винтовка, таысь кындзи шыльыд ствола вит вӧралан ружье да кык травматическӧй ӧружие.
Росгвардияса сотрудник кадысь кадӧ вермас волыны да видзӧдлыны, кыдзи гортаныд видзанныд ӧружиетӧ.
–Кодлы оз позь босьтны киас ружьесӧ?
–Ӧружие йылысь федеральнӧй оланпаслӧн 13-ӧд статьяын лыддьӧдлӧма татшӧмъяссӧ.
Медводз, лицензия оз сетны 21 арӧсысь томджыкъяслы да налы, кодъяслӧн абу медосвидетельствование да оланін йылысь справкаяс.
Нэм кежлас ковмас вунӧдны лыйсьӧм-вӧралӧм йылысь судитӧмаяслы. Ружьесӧ оз вузавны, сыӧн оз позь вӧдитчыны сьӧкыд да торъя сьӧкыд, тӧдӧмӧн мыж вӧчысьлы, сутшкасьысь сутуга сайӧ мӧдысь да унджыкысь веськавлӧмалы. Ӧружиесӧ оз позь босьтны киас и мортӧс лыйысьлы, наркотикӧн дурмӧдчысьлы, ӧружиеӧн да боеприпасӧн оланпас торкӧмӧн вӧдитчысьлы, тыр арлыдтӧмалы паныд мыж вӧчысьлы. Оз позь вӧдитчыны пищальӧн и сылы, кодӧс кыскылісны административнӧй кывкутӧмӧ да арестуйтлісны. Татшӧм мыжсӧ вештӧны гажа юрӧн машинаӧн ветлысь, код юра ёртсӧ руль сайӧ лэдзысь, медосвидетельствованиеысь ӧвтыштчысь да с.в.
Лицензия оз сетны и сылы, кодлысь мыжсӧ туялӧ на следователь. Судӧдз татшӧмыслысь мырддясны ружьесӧ да разрешениесӧ. Выль татшӧм документысла судитӧм мортлы позяс шыӧдчыны кык во мысти.
–А ковмас кӧ ружьесӧ кытчӧкӧ нуны сьӧрсьыд?
–Ружьенас кӧ мунан кытчӧкӧ, сійӧс колӧ видзны сідз, медым эз веськав бокӧвӧй киӧ. Машинаӧн, мукӧд транспортӧн либӧ подӧн мунігӧн пищальтӧ колӧ нуны шогмана чехолын, футлярын либӧ заводса тубрасын. Стволас мед эз вӧв пуляыс. Та дырйи пуля-пороксӧ нуӧны торъя тубрасын. Сьӧрсьыд позьӧ босьтны вит ружье да сюрс патрон.
Ковмас кӧ лэбны самолётӧн, ружьесӧ да пуля-пороксӧ аэропортын колӧ сетны транспортын бе-зопасносьт службаса сотрудникъяслы да бӧр босьтны коланаинӧ воӧм мысти.
Вӧралігӧн, спортын ордйысигӧн, велӧдчӧм да тренируйтчӧм могысь лыйсигӧн ружьесӧ новлӧдлӧны зарадитӧмӧн чехол-кышӧдтӧг да предохранитель вылын.
СВО вылӧ мунтӧдз мортыс вермас вайны Росгвардияӧ ассьыс вӧралан ружьесӧ да пуля-пороксӧ, а воӧм мыстиыс бӧр босьтны. Видзӧмсьыс некутшӧм сьӧм вештыны оз ков.
Мукӧдыслӧн татшӧм позянлуныс абу. Весиг дыр кад кежлӧ кӧ мортыс кытчӧкӧ мунӧ, пищальсӧ да пуля-пороксӧ кольӧ пӧдлалӧм сейфас, а ключсӧ босьтӧ сьӧрсьыс, медым некод эз вермы восьтыны.
–Мыйысь вермасны кыскыны кывкутӧмӧ?
–Унаӧн вӧралігас воштӧны ружьесӧ. Татшӧмыс медсясӧ овлӧ тулысын, кор вӧралысьыс путкыльтчӧ пыжӧн. Та вӧсна ружьесӧ колӧ крепыда кӧртавны пыжас. Овлӧ, ружьесӧ воштӧны гажа юрӧн, либӧ гусялӧны пищальсӧ.
Суис кӧ татшӧм ускӧттьӧ, сутки чӧжӧн колӧ юӧртны та йылысь Росгвардияӧ либӧ полицияӧ. Вӧйӧм-воштӧм либӧ гусялӧм ружьеыс кӧ кодлыкӧ югдас, да сыӧн вӧдитчӧмӧн вӧчасны мыж, кӧзяинсӧ вермасны кыскыны уголовнӧй кывкутӧмӧ.
Вежинныд кӧ оланінтӧ либӧ вуджинныд овны мӧд карӧ, кык вежонӧн колӧ шыӧдчыны Рос-гвардияӧ лицензияла.
Ӧружиеӧн вӧдитчан правилӧ торкӧмысь вермасны перйыны 5-10 сюрс шайт штрап.
–Талун унаӧн асьныс вӧзйӧны ружьесӧ СВО-са боечьяслы…
–Оланпас серти йӧзлысь кутшӧмкӧ помка вӧсна мырддьӧм ӧружиесӧ да пуля-пороксӧ ыстам Росгвардияса складӧ. Во чӧжӧн кӧ некод эз шыӧдчы эмбурысла, миян специалистъяс видзӧдласны, шогмӧ-ӧ ружьеыс лыйсьыны. Жугалӧм-сімӧмсӧ утилизируйтӧны. Шогманасӧ сетам государстволӧн военнӧй котыр-организациялы, тшӧтш и СВО вылӧ ыстӧм могысь. Беспилотник гылӧдны пӧ медся бура туйӧ 12-ӧд калибра пищаль, но шогмӧны и 16-ӧд да 20-ӧд калибраяс. Корӧны ӧти, кык ствола да вит зарада ружьеяс. Дрӧбйысь да вӧсньыд сутугаӧн йитӧм картечысь «Баба-Ягаыд» пӧ пыр и гатшасьӧ.
Кӧсъя аттьӧавны найӧс, кодъяс ас кӧсйӧм серти вӧзйӧны ружьесӧ СВО-салы.
Та могысь ӧтуввезйын колӧ пырны Росгвардия сайтӧ да «Передача оружия в зону проведения СВО» онлайн-сервисын qr-код пыр юӧртны ас йывсьыныд да кутшӧм ружье кӧсъянныд сдайтны. Сутки мысти миян сотрудник йитчас тіянкӧд да юӧртас, кытчӧ колӧ локны да мый босьтны сьӧрсьыд.
Комиын татшӧм ногӧн вайӧмаӧсь нин 270 ружье. Росгвардияса сотрудникъяс асьныс нин ыстасны пищальсӧ военнӧйяслы.
–Мый нӧшта оз позь?
–Арнас бӧрйысям. Такӧд йитӧдын казьтышта, мый уна йӧзаинті асьтӧ дорйӧм могысь оз позь ветлӧдлыны кузь ствола пищальӧн. Сьӧрсьыд позьӧ новлӧдлыны сӧмын травматическӧй да газӧвӧй пистолет. Но и татшӧмнас оз позь локны велӧдчан учреждениеӧ, митинг, демонстрация да пикет вылӧ, уна йӧза гажӧдчан-шойччанінӧ, кӧні вузасьӧны коддзӧдан юанторйӧн тшӧтш и войнас.
Кытыськӧ югдіс кӧ пищаль либӧ пуля-порок, колӧ сдайтны Росгвардияӧ либӧ полицияӧ. Мед кӧть и важмӧма да сімӧма. Комиын вонас сдайтӧны сё гӧгӧр пищаль. Та могысь тӧлысьнас йӧзыслы мынтӧны 90 сюрс кымын шайт.
Мыйкӧ кӧ кӧсъянныд тӧдмавны содтӧд, позьӧ шыӧдчыны 8(8212)21-20-26 номера телефон пыр выльлунсянь пекничаӧдз 9 асывсянь 6 час рытӧдз.
<> Николай РАЗМЫСЛОВ. Снимокъясыс авторлӧн да ӧтуввезйысь.