Банкротъяс йылысь кыз небӧгъяс да фильмъяс гижӧны-снимайтӧны медсясӧ суйӧр сайын. Банкротлысь мырддьӧны керкасӧ, став эмбурсӧ. Мортыс петӧ жырсьыс, пӧдлалӧ ӧдзӧссӧ и…
2015 вося октябрсянь Россияын босьтчисны жӧ банкротавны йӧзсӧ. Кодӧс позьӧ шуны банкротӧн, мый та могысь колӧ вӧчны да киритсьӧ-ӧ уджйӧзыс?
Та йылысь сёрни муніс регионса юралысьлӧн Общественнӧй приёмнӧйын.
Коми Республикаын Росреестр управлениеӧн веськӧдлысьӧс вежысь Елена Агеева:
–2015 вося октябрсянь Комиын банкроталӧмаӧсь 5,7 сюрс мортӧс. Та боксянь миян республика странаын 56-ӧд местаын (мӧйму вӧлім 57-ӧдӧн). Медунаӧс банкроталӧмаӧсь таво Краснодар крайын да Москва обласьтын, ӧтарас и мӧдарас – 4,7 сюрс мортӧс. Москваын татшӧмыс вӧлӧма 4 сюрс. Кольӧм во медся этшаӧс банкроталӧмаӧсь Чукоткаын – 12 мортӧс, ДНР-ын – куимӧс, а Запорожьеын да Ненеч автономия кытшын – ӧтиӧн.
–Елена Викторовна, Комиын уна банкротыс?
–Мӧйму арбитражнӧй суд йӧзӧдӧма банкроталӧм йылысь 280 юӧр, воддза воын вӧлӧма сё, а 2021-ӧдын – кызь.
–Банкроталӧны ӧд оз сӧмын торъя мортӧс…
–Да, водзті видлалісны уджйӧзӧ вӧйӧм предприятие-организацияясӧс, а сэсся, кыдзи пасйи нин, 2015 восянь мӧдісны мездыны пикӧ воӧм йӧзӧс. Талун республикаын некымын дас предприятие-организация банкроталанвыйын. Но татшӧмыс кӧ надзӧник чинӧ, уджйӧзасьӧм йӧзыс пыр содӧ.
–А коді мортсӧ шуӧ банкротӧн?
–Банкротӧн мортсӧ вермӧ шуны сӧмын Арбитражнӧй суд. 2002 вося октябрь 26 лунӧ вынсьӧдӧм «О несостоятельности (банкротстве)» 127-ФЗ номера оланпас серти буретш тайӧ ёрдыс видлалӧ татшӧм делӧяссӧ.
Банкротӧн лоӧ сӧмын сійӧ, коді збыльысь воӧма пикӧ, сылӧн абу сьӧм да эмбур, нинӧмысь косӧдны уджйӧзсӧ. Мортыслӧн кӧ эм позянлун вештысьны, но сійӧ тӧдӧмӧн тайӧс оз вӧч, банкротӧн оз ло.
Уджйӧзыс кӧ 500 сюрс шайтысь унджык, да эм позянлун инавны кутшӧмкӧ эмбур, делӧсӧ видлалӧны ёрдын.
–Комиын банкроталігӧн кутшӧм медыджыд уджйӧз видлалісны?
–Куим миллион шайтысь унджыкыс эз вӧв.
–Сӧмын ёрдын позьӧ разьны тайӧ гӧрӧдсӧ?
–2020 вося сентябрь 1 лунсянь сьӧм боксянь пикӧ воӧм йӧз вермӧны шыӧдчыны МФЦ-ӧ да судтӧг сёрнитчыны уджйӧз кузя. Та дырйи уджйӧзыс мед вӧлі 50 сюрссянь 500 сюрс шайтӧдз.
Комиын тавося январь-мартын МФЦ пыр мунӧма банкроталӧм йылысь 117 юӧр. Мӧйму сэні видлалӧмаӧсь ӧкмыс пӧв этшаджыкӧс. 2020 вося сентябрсянь МФЦ-ӧ шыӧдчӧма уджйӧзасьӧм 335 морт.
–А кор да коді шыӧдчӧ ёрдӧ?
–Уджйӧзасьӧмаясысь 96,7 прӧчентыс ачыс гӧгӧрвоӧ, мый сійӧ – банкрот, да шыӧдчӧ Арбитражнӧй ёрдӧ. И сӧмын 2,9 прӧчент делӧ кузяыс банкротавны корӧмаӧсь кредиторъяс. 0,5 прӧчент кузяыс шыӧдчӧмаӧсь вот перйысьяс.
Мортыс уджйӧзасьӧ оз сӧмын банклы. Татчӧ пырӧны и ГИБДД-сянь да мукӧд штрап, тшӧтш и вот, ЖКХ услуга кузя. Бӧръя кадӧ унаӧн ыштӧны микрозайм да кредита карта вылӧ. Сьӧмсӧ вӧзйӧны зэв ичӧт, а кӧнсюрӧ и некутшӧм прӧченттӧг. Сёрнитчӧмас ичӧт шыпаса гижӧдсӧ некод оз лыддьы, а кутшӧмкӧ кад мысти мӧдас каттьысьны сэтшӧм прӧчент, мый мортыс некыдз оз вермы мездысьны нальксьыс.
Делӧсӧ видлалігӧн уджйӧзаыс оз вермы аснаукӧн вӧдитчыны аслас эмбурӧн, банкса тшӧтӧн да картаӧн. Тайӧс вӧчӧ финансӧвӧй управляющӧй. Мортыслы кольӧ сӧмын овны судзсьымӧн сьӧм.
–Кыдзи позьӧ шыӧдчыны ёрдас?
–Позьӧ документсӧ вайны Арбитражнӧй судӧ. Тайӧс вермас вӧчны и мӧд морт, эм кӧ та могысь доверенносьт. Шыӧдчӧм-документсӧ позьӧ ыстыны пошта пыр заказа письмӧӧн. Но медся кокньыда да ӧдйӧ позьӧ мӧдӧдны «Госуслуги» портал пыр «Мой Арбитр Ru» сайтӧ да Росреестр порталӧ.
–И кутшӧм документ колӧ ыстыны судас?
–Зэв уна. Тайӧс лыддьӧдлӧма банкроталӧм йылысь оланпасысь 213.4-ӧд статьяысь коймӧд юкӧнын. Медводз, дерт, аслад да гӧтырыдлӧн паспортысь быд лист боклысь, СНИЛС, ИНН, гӧтрасьӧм, верӧс сайӧ петӧм, юксьӧм, челядь чужӧм йылысь свидетельствояслысь, трудӧвӧй книжкалысь копияяс, висьӧм, инвалидносьт йылысь справкаяс, уджйӧз да эмбур йылысь документ, кредиторкӧд, банккӧд, микрофинанс организациякӧд, ЖКХ службакӧд сёрнитчӧм, вот декларация, удж вывсьыд куим вося 2-НДФЛ справка, занятосьт службаысь, пенсия да соцстрах фондысь юӧръяс да уна-уна мукӧд кабала.
–Уна-ӧ сьӧм колӧ тайӧ нок вылас?
–МФЦ пыр ставсӧ вӧчасны дон босьттӧг. Но ёрд пыр кӧ, сідз шусяна финансӧвӧй управляющӧйлы быть колӧ мынтыны урчитӧм 25 сюрс шайт. Таысь ӧтдор ковмас вештысьны пошта рӧскодысь, мынтыны госпошлина. Став вылас вермас мунны 150 сюрс шайтӧдз.
–Банкротасьӧмӧн ставӧн мынтӧдчӧны уджйӧзсьыс?
–Мынтӧдчӧ ылӧсас 98 прӧчентыс. Шуам, Россияын 1,27 прӧчентыслӧн банкроталӧм бӧрас кольӧма на уджйӧзыс, Комиын татшӧмыс 6,01 прӧчент. Сідз, регионын став уджйӧзсьыс мынтӧдісны 1.673 мортӧс, а 107-лӧн мыйтакӧ колис на.
Но суд кӧ шуис, мый финансӧвӧй управляющӧй став уджсӧ вӧчис лючки, кӧть и некутшӧм эмбур эз вермыны инавны, делӧсӧ тупкӧны. Та дырйи мортсӧ мынтӧдӧны индӧм уджйӧзсьыс оз во-мӧд кежлӧ, а нэм помӧдзыс. Мӧдысь тайӧ уджйӧзсӧ сылысь некод оз вермы косӧдны.
Тшӧкыда овлӧ, вузалӧм эмбур доныс оз тырмы вештыны уджйӧзсӧ. Но и медым мортыслысь дзик немтор вӧлі перйыны, татшӧмыс оз жӧ вермы лоны. Та вылӧ видзӧдтӧг уджйӧзсӧ киритасны.
–Мортсӧ кӧ банкроталісны, сьӧм-эмбурысь ӧтдор мый сійӧ воштӧ?
–Вит во сійӧ оз вермы босьтны кредит да займ, куим во оз вермы уджавны кутшӧмкӧ котырӧн веськӧдлысьӧн, дас во – сьӧмӧн вӧдитчан организацияын, вит во – страхуйтчанінын, пенсия фондын, инвестфондын да микрофинансӧвӧй компанияын.
Коми Республикаын Росреестр управлениеса юкӧнысь ведущӧй специалист-эксперт Тимофей Сокерин:
–Кыдз пасйисны нин, арбитражнӧй суд мортсӧ банкроталігӧн индӧ финансӧвӧй управляющӧйӧс. Медводз сійӧ видзӧдлас да гӧгӧрбок донъялас уджйӧзасьӧмалысь эмбурсӧ да сьӧмсӧ. Та бӧрын юӧртас ёрдлы, эм-ӧ кутшӧмкӧ петан туй.
Дерт, видлас вӧчны уджйӧзыслысь сідз шусяна реструктуризация. Сёрнитчасны, кыдзи да кор мортыс вермас косӧдны уджйӧзсӧ. Лӧсьӧдасны план. Уна вылӧ сетасны 36 тӧлысь. Тайӧ каднас пикӧ воӧмалысь оз перйыны уджйӧзысь пеня, неустойка да штрап. Мортыс кӧ сяммас мынтӧдчыны уджйӧзсьыс, банкротӧн сійӧс оз нин шуны.
Но кор гӧгӧрвоана, мый некутшӧм реструктуризация ни план оз отсав, мортыс и дас воӧн оз вермы вештыны уджйӧзсӧ, суд индас инавны сылысь дона эмбурсӧ. Татшӧмнас лыддьӧны дона чунькытш-исерга да сё сюрс шайтысь донаджыктор.
Уджйӧзаыс кӧ гӧтыра либӧ верӧс сайын, иналасны и ӧтув нажӧвитӧм-ньӧбӧм эмбурсӧ. Но та дырйи оз мырддьыны керка-патера, сыысь ӧтдор кӧ абу некутшӧм оланін. Оз вӧрзьӧдны и пызан-улӧс, шкап да крӧвать, песласян машина, холодильник да гортын вӧдитчан мукӧд техника, кӧм-паськӧм. Но, шуам, аддзасны кӧ сё сюрс шайтысь донаджык пась, вермасны и босьтны. Уджйӧз вештӧм могысь оз косӧдны алимент, челядьлы пособие, социальнӧй пенсия да мукӧд льгота серти сьӧм.
Реструктуризация дырйи кӧ управляющӧйыс вермӧ вӧдитчыны мыйтакӧ сьӧмӧн, эмбурсӧ иналігӧн став вӧжжисӧ сійӧ босьтӧ ас киас. Та дырйи кварталнас ӧтчыд, а корӧм серти вермас и тшӧкыдджыка висьтасьны кредитор водзын.
–Код дор сулалӧ управляющӧйыс?
–Суйӧр сайын эмӧсь и кредиторӧс, и уджйӧзасьӧмаӧс торъя дорйысьяс. Россияын управляющӧйыс видзӧдӧ, медым ставсӧ вӧлі вӧчӧма оланпас серти да некодлысь эз вӧв торкӧма правояссӧ.
–Дыр-ӧ кыссьӧ банкроталӧм кузя делӧыс?
–Комиын шӧркодя 11 тӧлысь. Тайӧ и мортыслӧн сьӧм да эмбур, кредитор да финансӧвӧй управляющӧйлӧн зільӧм, судьялӧн уджалан график да уна мукӧдтор сайын. Мукӧдысьсӧ делӧыс кыссьӧ куим во.
Сэсся ӧтияс немтор дзебтӧг ставсӧ петкӧдлӧны судлы, а кодсюрӧ мудеритӧ, став дона эмбурсӧ, керка-патера, дона машинаяс да сьӧмсӧ гижӧдӧ рӧдвуж, тӧдсаяс вылас. Корсюрӧ и тӧдӧмӧн тшыкӧдӧны, сотӧны эмбурсӧ. Кыдз шуласны, ме пӧ гол как сокол. Но татшӧм ылӧдчӧмысь уголовнӧй кывкутӧмӧ вермасны кыскыны и асьсӧ банкротсӧ, и арбитражнӧй управляющӧйсӧ. Овлӧ, и бӧръяыс вӧзйӧ вӧчны татшӧм ногӧн.
Та вӧсна управляющӧйсӧ колӧ бӧрйыны видзчысьӧмӧн, медым сылӧн ов-ним-вичыс вӧлі банкроталӧм йылысь юӧръяса ӧтувъя федеральнӧй реестр (ЕФРСБ) сайтын.
Оланпас торкӧмысь да шогмытӧм уджысь асьсӧ управляющӧйсӧ вермасны ӧлӧдны, перйыны 50-100 сюрс шайт штрап либӧ вештыны удж вывсьыс квайт тӧлыссянь куим воӧдз.
–А колӧ-ӧ банкротавнысӧ? Кодсюрӧ, вештысьӧ, а кодкӧ мудеритӧ да оз кӧсйы мынтыны уджйӧзсӧ…
–Мортыслӧн кӧ эм кутшӧмкӧ эмбур, кодӧс вермас воштыны банкроталігӧн, сійӧ вӧчас ставсӧ, медым мынтӧдчыны уджйӧзсьыс.
Но, кыдз шулӧны, дзескыдінӧ да корысялысьӧ вермас быдӧн веськавны. Уджйӧзӧ мортыс вермас вӧйны висьӧм, неминуча дырйи доймӧм, матыссаыслӧн кувсьӧм, уджсӧ воштӧм да уна мукӧд помка вӧсна. <>
Николай РАЗМЫСЛОВ.
Снимокъясыс авторлӧн да ӧтуввезйысь.