Дас ӧкмыс арӧса Татьяна Цыбина «ВКонтактеын» нуӧдӧ «Домик Хлои» блог, кӧні висьтасьӧ аслас олӧм йылысь.
Том нывлы эм мыйӧн юксьыны йӧзыскӧд. Сійӧ куим арӧсӧн кольӧма коктӧг, ветлӧ протезӧн, но оз няргы, мукӧдсӧ на ышӧдӧ овны.
Неминуча
Чужлӧма Татьяна Вуктылын. 2004 воын, кор сылы вӧлӧма куим арӧс, туй вуджигӧн веськалӧма машина улӧ. Шоперыс абу казялӧма ичӧт нывкатӧ. А орччӧн верстьӧыс некод абу вӧлӧма.
—Ме вӧлі дзоньвидза, и здукӧн олӧмӧй вежсис, — висьталӧ Татьяна. — Кокӧй ёна лязалӧма да, спаситны абу вермӧмаӧсь и вундӧмаӧсь. Дыр куйлі больничаын. Нёль арӧссянь сувті протез вылӧ. Дерт, ме тайӧс ог помнит, но мам висьтавліс, мый менам став аканьӧй вӧлӧмаӧсь коктӧмӧсь. Тадзи мам вӧчӧма, мед менӧ ёнджыка не дойдавны. А кор быдмышті, мам аканьяснас жӧ петкӧдліс, кыдзи вӧлӧма мекӧд неминучаыс да коли кок пӧла.
—Эн дӧзмы юалӧмысь, ог кӧсйы ме тэнӧ дойдны, но вӧвлі эз сідз, мый тшӧтшъяясыд тешитчисны тэ вылын?
—Ме татшӧмсӧ ог помнит. Дерт, эз быдӧн мекӧд ворс. Тшӧтшъяясӧй полӧны вӧлі меысь, абу на кодь да, протеза да.
Абу ляб, а вына
Таысь Татьяналы, дерт, вӧлӧма забеднӧ. Сьӧлӧмсӧ дойыс ёнджыка заводитӧма ёнтыны верстяммигас: мыйла буретш сыкӧд лои тадзи. Та вӧсна сійӧ и заводитӧма нуӧдны «ВКонтактеын» ассьыс лист бок. Но первойсӧ сійӧ вӧлӧма пӧдса, сӧмын матыссаясыс вермӧмаӧсь лыддьыны нывлысь гижӧдъяссӧ. А сэсся смелмӧдчӧма да восьтӧма ставныслы.
Татьяна оз дзеб и протезсӧ. Мичмӧ-дӧма сійӧс яръюгыд наклейкаясӧн. Овлӧ, мый позируйтӧ фотографъяслы.
—Кӧсйи, мед тӧдмалісны ме йылысь мукӧд: кыдзи да кутшӧм мӧвпъясӧн ола. Уналы ӧд окота мӧд мортлӧн олӧм йылысь лыддьыны. Меным аслым тшӧтш зэв ёна кажитчӧ. Но ме некор ог няргы-ляб, ог кӧсйы, мед менӧ жалитісны. Мӧдарӧ, петкӧдла ачымӧс вынаӧн. Да и збыльысь ме вына! Унаторйӧ пырӧдча, босьтча. Унакӧд ёртася. Ог некодысь дзебсясь. Чайта, кыдзи асьтӧ кутан йӧз водзас, сідзи и кутасны тэ вылӧ видзӧдны. Ме чужи, мед котравны. И кыдзи верма, сідзи и котрала. Аслам оласногӧн, олӧм вылас кыпыд видзӧдласӧн, бурас эскӧмӧн отсала тшӧтш йӧзыслы. Таысь найӧ менӧ радейтӧны, пыдди пуктӧны, сьӧлӧмӧн тайӧс кыла, — висьталӧ Татьяна.
Дерт, Танялы ичӧтсяньыс лоӧма уна кад куйлыны больничаын. Быдмигас тшӧкыда ковмӧма вежлавны протезсӧ. Казьтыліс, мый 16 арӧсӧн квайтысь вежӧма. А тайӧ ловтӧ чеплялӧ жӧ.
Вуктылса «кодзув»
Но и чужӧма сійӧ енбиаӧн. Татьяна мичаа серпасасьӧ, ворсӧ скрипкаӧн, фортепианоӧн. Ныв помалӧма Вуктылын художество да музыкальнӧй школаяс.
—Мыйла водзӧ он мун велӧдчыны тайӧ нырвизяс? — юася Татьяналысь.
—А сідзи артмис. Музыкальнӧй школаысь медводдза велӧдысьӧй вӧлі зэв шань. Менӧ мамлы «кодзулӧн» вӧлі шуӧ. Операция бӧрын кык во ме вӧлі протезтӧм да гортӧдз волывліс велӧднысӧ. А сэсся сійӧ муніс семьянас овны мӧдлаӧ. Мӧд велӧдысьыс эзджык вӧв татшӧм сибыд миян дорӧ, и менам пытшкын быттьӧ мыйкӧ ори. Содтӧд на музыкальнӧй школаас менӧ вуджӧдісны кык во кежлӧ бӧрӧ, дыр ковмис больничаын куйлыны да. И эз ло окота велӧдчынысӧ. Весиг кӧсйи музыкальнӧй школасьыс мунны, но эз лэдзны. Директорыс шуис мамлы, мый налы оз позь вермытӧмаӧс киритны школасьыс, таысь пӧ миянӧс юрӧд оз малыштны. И мырдӧн-сорӧн сэтчӧ ковмис ветлӧдлыны. Ворсны кужа, но абу окота.
А серпасасьны кажитчӧ. Медсясӧ окота рисуйтны йӧзӧс. Нӧшта радейта фотографируйтны. Серпас либӧ снимок пыр зіля петкӧдлыны мортыслысь аслыспӧлӧслунсӧ.
Йӧктігӧн шойччӧ
Нӧшта Татьяна ветлывлӧ йӧктыны «линди-хоп». Тайӧн пӧ ме пасьварті сідз шусяна стереотип, мый протезӧн йӧктыны он вермы.
—Верман! — нимкодьпырысь эскӧдӧ ныв.
—А тэ кодьыс сэні кодкӧ эм жӧ?
—Ӧтнам. Но некод оз ӧтдортчы меысь, оз жалитны, вот пӧ тэ он вермы, вай шойччышт нин. А меным сэтшӧма кажитчӧ йӧктынысӧ! Лунтыр мыйӧнкӧ нокся, мукӧддырйисӧ мудза, а йӧктышта да, лоӧ сэтшӧм кокньыд да кыпыд.
Вуктылысь Сыктывкарӧ вуджӧм бӧрын Таня заводитӧма и волонтёравны «Друг» приютын. Понъясыс сылы зэв мусаӧсь. Медся ёна пӧ радейта Лёк нимаӧс. Зэв мелі да ворсӧдчысь пон пӧ. Но дінас босьтны оз вермы.
Сыктывкарын Таня велӧдчӧ парикмахерӧ. Тайӧ пӧ творческӧй удж, да сьӧлӧм вылӧ воӧ. Ӧні сійӧ дасьтысьӧ «Абилимпикс» войтыркостса конкурс кежлӧ, кытчӧ пырӧдчӧны вермытӧмъяс.
Екатерина МАКАРОВА.