Арлыдтӧ чукӧртігӧн пыр тшӧкыдджыка шыӧдчылан бурдӧдчанінад. Со и кольӧм ар ковмис водлыны кушетка вылӧ, медым тӧдмавны сьӧлӧм уджаланногӧс.
Та пӧрйӧ уджӧ кутчысисны практиканткаяс, миян Пожӧгса шӧр школа помалысьяс. Эг на удит шыбитны вылысь коскӧдз паськӧмӧс, Юлия Пашнина шарӧдчӧ нин ЭКГ вӧчан прибор дорын. Менам куйлігкості уна провод пом ляскысис морӧсӧ да кокӧ. И аппарат лӧниника жургигтыр мӧдіс лэдзны зэв уна чукыль-мукыля векньыдик кабала вылын гижӧд. Мый чуймӧдана – ни ӧти провод пом эз торъяв морӧсысь кардиограммасӧ гижигӧн, а татшӧмыс унаысь овлӧ. «Верманныд чеччыны да пасьтасьны». И провод чукӧр гили-голи торъяліс ляскӧминсьыс.
Меным сэки нин юрӧ воис мӧвп: тайӧ нывкасьыс артмас тӧлка да сюсь бурдӧдысь. Важ йӧз тай шулӧмаӧсь: оз тусьыд пӧ дзоридзсяньыс тӧдчӧ.
Юлия Пашнина 2016 воын школа помалӧм бӧрын пырис Сыктывкарса И.П.Морозов нима медколледжӧ. Парта сайын пукалігас водзӧ велӧдчӧм йылысь некутшӧм мӧвп абу вӧлӧма. Ичӧт классъяссянь сьӧлӧмсяньыс котраліс культура керкаын Е.А.Шебыреваӧн нуӧдан йӧктан да театральнӧй кружокъясӧ.
Вичмӧдліс кад тапсьӧдлыны и Шахсикт грездӧ, медым содтӧд тӧдӧмлун сетан шӧринын Е.А.Игнатовлӧн юрнуӧдӧм улын велӧдчыны вӧчасьны да кысьыны сюмӧдысь. Вышивайтчыны велалӧма Н.В.Попова дорын, а А.Н.Мартюшева тӧдмӧдӧма небыд чача вӧчанногӧн.
Тайӧ, буракӧ, этша на лоӧма нылыдлы, да могмӧдчис тышкасьны дзюдо секцияын Н.Д.Лужиковлӧн юрнуӧдӧм улын.
Туризмыд на кыскывліс кык во кежлӧ – В.В.Бугримовсянь Юлия велаліс быдсяма гӧрӧдсӧ гӧрддзавны да везъявны-вуджны гез кузя ӧтиласянь мӧдлаӧ.
Кыдзи аддзанныд, мортыслы парта сайсянь на окота вӧлӧма быдтор видлыны, тӧдмавны ассьыс вынсӧ да кужанлунсӧ.
Аттестат вылӧ экзаменъяс сдайтӧм бӧрын пырис велӧдчыны бурдӧдысьӧ.
Кыдзи ачыс висьталӧ, сьӧлӧмӧй пӧ киӧд кутӧмӧн вайӧдіс медколледжас. Зэв ӧд колана тайӧ уджыс, торйӧн нин ӧнія кадӧ, кор гӧгӧр бушуйтчӧ тыр-бура гӧгӧрвотӧм висьӧм.
Фельдшерӧ Юлия велӧдчӧма нёль во, дипломас пасйӧма «Лечебное дело».
–Тэ ӧні абу нин Юлия Пашнина, а Юлия Егоровна. Ачыд аслыд нянь перйысь, йӧзӧс бурдӧдысь.
Со весиг аслыд Кулӧмдінын печать вӧчӧдӧмыд. Шлапкан сійӧс, и кабалаыд пырысьтӧм-пыр лоӧ уна вынаӧн.
Висьтышт дженьыдика велӧдчӧм йывсьыд.
–Группаын вӧлім кызь морт, велӧдчим дон босьттӧг, да нӧшта квайтӧн тӧдӧмлун йирисны вештысьӧмӧн.
Пыр на син водзын анатомия велӧдысь Ольга Михайловна Рубцова. Зэв сюсь, писькӧс да паськыд тӧдӧмлун сетысь. Сійӧ жӧ вӧлі кураторӧн, школаын моз кӧ, классӧн веськӧдлысь.
Ёна пыді тӧдӧмлунъяса педиатрия предметысь Валентина Иосифовна Харина. Кыдзкӧ сідз артмис, мый сы дорын гижи и курсӧвӧйӧс, и дипломнӧйӧс. Зэв стрӧг, но такӧд тшӧтш унаторйӧ велӧдысь.
Вылыс тшупӧда велӧдчанінын кӧ госэкзамен сдайтӧны вуз помалӧм бӧрас, то миян быд во вӧлі ӧтиӧн.
Медводдза курсын – сестринскӧй делӧ, мӧдын – профессиональнӧй модуль да диагностика, пропедевтика. Коймӧдын – бурдӧдӧм да тэрыб отсӧг сетӧм да с.в.
Коронавирус понда велӧдчӧмным помасис водзджык.
Май 20 лунсянь ноябрь 17 лунӧдз стажируйтчи Пузла посёлокын.
А медым босьтны киӧ диплом, декабрь 14-18 лунъясӧ прӧйдиті Сыктывкарса медколледжын аккредитация. Пыран аудиторияӧ, а сэні уна морта комиссия. Ставныслӧн ныр уланыс ноутбук, кытчӧ пасъялӧны вочакывйысь баллъяс.
Чолӧмасян, висьтасян да кыскалан ӧти бӧрся мӧд билет. А комиссия шы ни тӧв, сӧмын зэв сюся дзоргӧны вылад да пельсӧ чош- ӧдӧмӧн кывзӧны.
Медводдза юкӧн – тестируйтчӧм. Коліс дасьтыны 2.500 юалӧм вылӧ вочакыв, но сетім сӧмын квайтымын вылас. Кадыс та вылӧ зэв уна муніс.
Мӧд юкӧн – практика. Колӧ став-сӧ петкӧдлӧмӧн вӧчны: кывзыны ты уджалӧмсӧ, вӧчны сьӧлӧм-ты ловзьӧдан реанимация да ЭКГ.
Комиссияӧ пырысьяс весиг чуймалісны, кор пӧ удитӧмныд экзамен кежлӧ татшӧм бура дасьтысьны да нӧшта на бурдӧдчанінын уджавны? Миянлы, дерт, лои зэв нимкодь татшӧм вылӧ донъялӧмсьыд. Сідз-кӧ, эгӧ тӧв чужъялӧй велӧдчанінын нёль во чӧж.
Та бӧрын кырымалі «Земскӧй доктор» уджтас серти велӧдчӧм ку-зя сёрнитчӧм, кӧсйыси вит во бурдӧдны йӧзӧс сикт-грездын.
–И кытчӧ тэ веськалін?
–Пожӧг сиктсӧветувса Кекур грездӧ. Менам дӧзьӧр улын 378 морт. Зэв бура вочаалісны кыдз нёрпалысьяс, сідзи и орчча сикт-грездысь фельдшеръяс, медсестраяс да терапевт.
–Кутшӧм висьӧмӧн ёнджыкасӧ шыӧдчӧны йӧзыс?
–Медсясӧ ОРВИ-ӧн, сэсся давленньӧӧн унаӧн майшасьӧны.
Тшӧкыда шыӧдчывлӧны вина юӧмысь пӧгибӧ воӧмаяс. Медым сиктад лючки-бура кутчысьны олӧмас, мый колӧ? Удж. А сійӧ абу. Со и корсьӧны унаӧн, кутӧдтӧмджыкъясыс, олан могсӧ да пӧльзасӧ румка пыдӧсысь.
–А уджын кутшӧм тырмытӧмторъяс шыбитчисны синмад?
–ФАП стрӧйбаыс изгидня кӧдзыд, кӧть и кык пач ломтӧны. Шоныд руыс оз и думайт кыптыштны.
Сэсся машинаыс абу. Муна удж вылӧ и локта подӧн, а тайӧ нёль верст бать-мам керкасянь, кӧні ӧні ола. Войнас отсӧг вылад он на бурысьӧн чепӧсйы.
Нӧшта и кӧинӧсь туйкостыс. Батьӧ унджыкысьсӧ журӧдлас аслас машинаӧн, жальыс петас да.
Тэрыб отсӧг сетан машинаыд корсюрӧ веськавлӧ жӧ. Но сійӧ тайӧ коронавируснад гаражас пыравлыны оз и слӧймыв. Ме сӧмын шензя, кыдзи сійӧ пыр на уджалӧ, важӧн нин гили-голя да. Шоперыс, Н.А.Шахов, зэв киподтуя да, сылӧн дӧмсьыштӧм бӧрын ловзьыштлӧ.
Быдлаын нин выльмӧдісны татшӧмсяма машинаяссӧ, а пожӧгсаӧс пыр бӧрыньтӧны, дзикӧдз, буракӧ, вунӧдӧмаӧсь овмӧдчӧминсӧ.
–Кыдзи бурдӧдысьлы, мый ӧнія кад кежлӧ медсьӧкыдыс?
–Узьнытӧ тыр-бура он вермы, думсьыд пыр виччысян нёрпалыссянь звӧнок.
Сэсся став висьӧмсӧ пӧгибӧ воӧмакӧд ас пырыд лэдзан. Регыдъя кадӧ на ӧти том мужичӧй кокнас веськалӧма уджалан станок костӧ, артмӧма восьса дой. Бур, мый уджъёртъясыс абу шӧйӧвошӧмаӧсь да артериальнӧй вир сӧнсӧ топӧдӧмаӧсь. Уна вир воштӧмыд бурӧдз оз вайӧдлы. Ме кута коксӧ, а дзик ныр улын чурвидзӧ яйсьыс петӧм чегӧм еджыд лыыс. Такӧда, сёрнита сыкӧд, мед сӧмын садьсӧ оз вошты. Этша и ноксим кык фельдшер. Куш нашатырнӧй спиртсӧ вата вылӧ кисьталӧмӧн некымын доз бырӧдім пальӧдчӧм могысь.
Кыдз нӧ татшӧмсяма отсӧгсӧ сетігӧн оз дзугыльмы сьӧлӧмыд?
Вежӧрӧ воӧ и мӧдӧд курсын кага вайысьяс дорын практика. Ӧтилӧн чужис ичӧтикыд и оз горӧд, мамыс вайсигас омӧльджыка тужсьӧма да. Кагульыд син водзын лӧзӧдны кутіс. Сэсся кыдзкӧ врачьяс отсӧгӧн горӧдіс жӧ. А ме бергӧдчи ӧшиньланьыс, синваӧй тюргӧ – сэтшӧма повзьылі.
–Помалін колледжтӧ да, дерт, ставсӧ он на тӧд. Овлӧ уна юалӧм сійӧ либӧ мӧд висьӧмысь бурдӧдӧм кузя. Кытысь отсӧгыс?
–Зэв ыджыд аттьӧ Ольга Юрьевна Мартюшевалы, Пожӧгса амбулаторияысь фельдшерлы. Удж бӧрын пӧшти быд лун матыстчывла сы дорӧ зэв уна юалӧмӧн.
Пожӧгдінысь Мария Васильевна Третьякова пӧгибӧ воигӧн кисӧ пыр жӧ мыччӧ.
Екатерина Амвросиевна Шахова дорын, позьӧ шуны, велӧдчи дойдавтӧг вӧчавны укол, торйӧн нин вир сӧнӧ.
Яна Александровна Лажанева – зэв сюсь медсестра. Писти-прививкатӧ вӧчавны велӧдіс и юалӧм вылад вочакывйыд век эм.
Но и кыдз нӧ терапевт Ренат Владимирович Игнатовтӧг, бурдӧдігад пыр нин нырвизьтӧ индас.
Прӧст кад кӧ чуктыштлӧ, ачым зуняся ӧтуввезйын. Корся бурдӧдӧмын выльторъяс, аслам юалӧмъяс вылӧ вочакывъяс.
–Мый медвылӧ донъялан мортын, кытшалысь йӧзас?
–Веськыдлун. Тэнӧ гӧгӧрвоӧм да сёрнитысьсӧ торкавтӧг помӧдзыс кывзыны кужӧм.
–Радейтана лов кыпӧдантор?
–Рисуйтчыны водзвыв сетӧм серпас кузя. Ӧні быдпӧлӧс тема серти вузӧсыд эм. Ёна сӧвмӧдӧ чуньтӧ (моторикатӧ).
Радейта корсьны интернетысь выль пусян-пӧжасян рецепт да номсӧдлыны матыссаӧс. Но кадӧй та вылӧ швач оз вичмыв.
Ӧні меным медся коланаыс – кӧть ӧтчыд пӧттӧдз узьны.
–Мый сиан газет лыддьысьяслы?
–Дерт жӧ, дзоньвидзалун. Мед телепонӧн триньгинныд-звӧнитчинныд матыссаыдлы бур юӧрӧн, а энӧ бурдӧдысьлы норасьӧмӧн.
Владимир Шомысов.
Кулӧмдін р.