Важӧн нин окота вӧлі юксьыштны мӧвпъясӧн, но, веськыда кӧ, и полышті, и быттьӧ колана кывъясыс эз сюрны.
А мӧвпала ме со мый йылысь: коми кывйыс колӧ эськӧ кыв ради али сыӧн вӧдитчысьяс радиыс? Бӧръя кадӧ, чайта да, ёна сьӧкыдджык лои велӧдны сійӧс. Шуам, наукаын зільысьяс думышталӧны да пыртӧны сёрниӧ выль кывъяс. Гӧгӧрвоана, ӧнія кадӧ ыджыд мытшӧдӧн лоӧ комилӧн рочмӧмыс. Но ставсӧ-ӧ колӧ комиӧдны?
Оз-ӧ тайӧ омӧль боксянь мӧрччы кыв вылас, йӧзыслӧн видзӧдлас вылӧ?
Вайӧда ас олӧмысь примеръяс. Сыктывкарса госуниверситетын коми филология юкӧнын менам велӧдчигӧн коркӧ сетісны статья конспектируйтны. Гоз-мӧд лун мысти матыстчи велӧдысь дорӧ да кори вуджӧдны гижӧдсьыс неыджыд юкӧн «гӧгӧрвоана» кыв вылӧ. Татшӧмторйыс бӧръя курсъясын вӧлі нин. Диплом гижигӧн ставсӧ жӧ колӧ вӧлі комиӧдны. Веськыда висьтала, глава гижӧм бӧрын кутшӧмкӧ кад мысти тшӧкыда ачым кывкудйӧн пукавлі да зіли гӧгӧрвоны сійӧс, мый аслам жӧ водзтіджык гижсьылӧма. Дерт, позьӧ шуны, сідзкӧ, татшӧм пӧ и эм студентыс, нинӧм кӧ оз гӧгӧрво. Но со ӧд мый – и сэки ачымӧс эг лыддьы да и ӧні ог чайт вежӧртӧм студентӧн.
Гӧгӧрвоа, наука кывйыд зэв аслыспӧлӧс. Вайӧда «матысджык» пример бара жӧ ас олӧмысь. Неважӧн тӧдмалі, мый чужан Изьва районам некымын школаын заводитӧны велӧдны коми кывсӧ кыдз государственнӧйӧс. Медводзсӧ весиг падми татшӧм юӧрсьыс, сэсся мӧвпышті да видзӧдлі та вылӧ челядьлӧн бать-мам синмӧм. Бӧръя воясас эз ӧтчыдысь ме дорӧ шыӧдчывны тӧдсаяс да и абу ёна тӧдсаяс – корисны отсӧг коми кывйысь гортса удж дасьтігӧн. Криста ради пӧ, отсав нылуклы, став семьяӧн зілям, но огӧ гӧгӧрвоӧй, мый колӧ вӧчны. Сӧвет кадӧ пӧ велӧдчим да ставсӧ гӧгӧрвоим, а ӧні…
Ме ог босьтчы донъявны Сӧвет кадсӧ, сы вӧсна мый ёна сёрӧнджык нин чужи. Но тадзисӧ шуисны сэки велӧдчылӧм йӧзыс.
–Коми кыв урок вылӧ мунам кыдз иностраннӧй вылӧ, – коркӧ норасьліс тӧдсалӧн нылукыс. – Но французскӧйнад ме верма Францияын сёрнитны, муна кӧ сэтчӧ, немеч кывйӧн – Германияын. Но татшӧм коминас некӧн ог сёрнит, гортын ми дзик мӧд ногӧн варовитам. Врачӧ кӧ муна велӧдчыны, латыньыд меным комисьыд ёнджыка ковмас.
Висьталі жӧ эськӧ Катюшыслы чужан кывлӧн озырлун да тэчассӧ гӧгӧрвоӧм йылысь, но сьӧлӧмӧй кылӧ, эз эскы нывкаыд меным.
Некор ог шу, мый чужан кывтӧ велӧдны оз ков. Колӧ! Но вывті сьӧктӧдны сійӧс, ме думысь, – оз. Быдлаын колӧ сідз шусяна «золотая середина».
Кывйыс колӧ сӧмын кыв ради али йӧз радиыс? Ме тай век бӧръя мӧдсӧ.
Висьталі. Кокниджык лои. Кӧть сэсся кыдзи лёкӧдӧй менӧ.
А, гашкӧ, «Коми му» газет лыддьысьяс шуасны жӧ такӧд йитӧдын ассьыныс кыв?..
Ирина Терентьева.