«Ёрта сёрни» — татшӧм нима уджтас збыльмӧдӧны Коми Республикаса челядьлы С.Я.Маршак нима библиотекаын. Тайӧ рубрикаас небӧг видзанінын зільысьяс тӧдмӧдӧны регионын бура нин тӧдса да тӧдтӧм на войтыркӧд, кодъяс водзмӧстчӧны коми кыв, культура да традицияяс сӧвмӧдӧмын. «Ёрта сёрниын» талунъя гӧсьт — Антон Куратов.
—Антон, ми тэкӧд ӧтчыдысь и паныдасьлім, но сэки нин лои гӧгӧрвоана, мый тэ зэв енбиа да быдлаӧ нырччысь морт. А тэ важысянь нин сьылан, гитараӧн ворсан?
—Сьыла ме ичӧтсянь, а гитараӧн босьтчи ворсны первой классын. Мам-бать козьналісны сійӧс чужан лун кежлӧ, и заводитчис…
—Тэнад радейтана сьылысь, сьыланкыв?
—Радейтана сьылысьӧс весиг шуны сьӧкыд. Ставнысӧ кӧ висьтавны, нэм ковмас. Бӧръя кадас зэв ёна заводиті кывзыны Sirotkinӧс. Сылӧн гитара улӧ меланхоличнӧй сьыланкывъясыс зэв ёна йиджӧны сьӧлӧмад.
—Коді коми сьылысьясысь кажитчӧ?
—Коми сьылысьясысь сьӧлӧм серти Александра Ногиева. Сійӧ вӧчис зэв ыджыд удж, таво весиг альбомыс петіс ставнас комиӧн. И тайӧ миян Комиын бура тӧдса шылад. Зэв нимкодь, мый эмӧсь татшӧм том йӧзыс. Коми сьылысьясысь тшӧтш кажитчӧ «Парма» ансамбль. Гашкӧ, сы вӧсна, мый ичӧтсянь нин кывза да весиг ӧтчыд вӧлі концерт вылас.
—Кор чужис аслад медводдза сьыланкывйыд? Комиӧн али рочӧн? Мыйла лои окота лӧсьӧдны ас-сьыд сьылан? Кыдзи йӧзыс донъялісны: мый гижисны да паныдасьлігӧн шулісны?
—Медводдза сьыланкывйӧй чужліс коркӧ 7-8 классын. Весиг ог нин помнит, кутшӧм, но стӧча тӧда — радейтчӧм йылысь. А медводдза йӧзӧдӧм сьыланкывйӧс — «Мысли» нима — гижи 10 класс помалігӧн. Йӧзӧді ӧтуввезйын аслам лист бокын, и ӧні сійӧс позьӧ кывзыны. Комиӧн медводдза сьыланкывйӧй – Елена Афанасьевалӧн кывбур вылӧ «Радейтӧмӧй, эн на кув…».
Чайта, сьыланъясӧй кодлыкӧ сьӧлӧм вылас воӧны, а кодлыкӧ и оз кажитчыны. Но увтыртысь-омӧльтысь-яс абуӧсь. Гашкӧ, сы вӧсна, мый ёртъяс меӧ эскисны да быд ногыс ышӧдісны, а гашкӧ, менам век жӧ мыйкӧ артмӧ.
—Тэ кылан нин асьтӧ артистӧн?
—Неуна кылышта нин. Тшӧтш и сы понда, гашкӧ, мый театральнӧй институтын велӧдчигӧн ми быд лун сцена вылынӧсь. Да и ичӧтсянь ме сцена вылын сьыла.
—Аслад видзӧдлас серти, кутшӧм медшӧр вӧчӧмтор-вермӧм тэнад талун кежлӧ?
—Ӧнія кад вылӧ медся ыджыд шедӧдӧмторйӧй — Москваӧ Борис Щукин нима театральнӧй институтӧ велӧдчыны пырӧм. Ме зэв ёна кӧсйи сэтчӧ веськавны и верми тайӧс вӧчны!
—Висьтышт миянлы, кӧн= чужин, мыйӧ ӧні велӧдчан, кодӧн лоан, а кодӧн асьтӧ аддзан? Музыкантӧн, гашкӧ, медсясӧ?
—Чужи ме Кебра сиктын. Помалі 11 класс сэтчӧс школаын. Сэсся пыри водзӧ босьтны тӧдӧмлун театральнӧйӧ, ӧні велӧдча мӧд курсын. Лоа драма театрын да киноын ворсысьӧн. Артист олӧмын зэв уна шыладыс да, ог вермы шуны, мый ёнджыкасӧ кыла ачымӧс музыкантӧн.
—Москваас йӧзыс кутшӧмӧсь, олӧмыс торъялӧ татчӧс олӧмысь? Тэ кылан нин асьтӧ москвичӧн?
—Дерт, Москваын первойсӧ вӧлі сьӧкыд. Збыль, олӧмыс сэні мунӧ зэв ӧдйӧ. Мукӧддырйиыс чайтан, мый нем он удит. Но воӧн-джынйӧн велалі нин. А йӧзыс сэні, гашкӧ, неуна «чуткасьысьӧсьджык».
—Кодкӧд сэні ёртасян?
—Москваын ёртъяс эмӧсь жӧ. Кызвыннас театральнӧйын велӧдчысьяс. Миян ӧд мыйкӧ мӧдтор вы-лӧ кадыс зэв этша, ми пыр институтынӧсь, та вӧсна и унджык ёртыс институтсаяс.
—Кыскӧ гортад, чужанінад? Мый вӧчлан сиктӧ волігад?
—Гортӧ, дерт, кыскӧ. Ӧд Комиыс некытчӧ нин менам сьӧлӧмысь оз вош. Миян аслыссяма зэв мича вӧр-ва, кодтӧг овны ог нин вермы. Менам тані мам-бать, чой. Сы понда и гортысь пыр гажтӧмтча. Гортад лолыд пыр шойччӧ, сьӧлӧм вылад долыд.
Гортын зіля мам-батьлы отсасьны, аддзысьла ёртъяскӧд. Радейта гуляйтны сиктӧд. Мӧвпавны.
—Юксьы гуся мӧвпнад, он-ӧ диск лэдзны кӧсйы?
—Эм мӧвп лэдзны коми кывъя альбом. Кольӧм во йӧзӧді роч сьыланъяса ичӧтик альбом, кӧні эм тшӧтш Сергей Елфимовӧн комиӧдӧм «Аллилуйя». Но окота лэдзны комиӧн ыджыд альбом.
Пыртанторйыс эськӧ чукӧрмис нин, но бӧръя кадӧ лоӧмторъяс вӧсна уджыс падмис. Тайӧ альбомас пырта ӧтуввезйын юргысь нин сьыланкывъяс, сӧмын неуна выль аранжировкаӧн, да выльясӧс. Кута лача, вевъяла вӧчны ставсӧ гожӧмнас.
—Мый радейтiн лыддьыны ичӧтдырйиыд, мый ӧнi лыддян?
—Ичӧтдырйи зэв ёна радейтлі приключениеа гижӧдъяс: Стивенсонлысь «Остров сокровищ», Дефолысь «Робинзон Крузо», Жюль Вернлысь небӧгъяс. Некымынысь нин лыдди и зэв пӧся радейта «Гарри Поттерӧс». Толкинлӧн «Властелин колец» трилогияыс зэв жӧ ёна кажитчӧ. Конан Дойльлӧн Шерлок Холмс йылысь висьтъясыс тшӧтш воӧны сьӧлӧм вылӧ. Роч гижысьясысь радейта Бул-гаковӧс. Чайта, став классикасӧ колӧ лыддьыны да радейтны.
Коми гижӧдъясысь менам медся радейтана — Иван Тороповлӧн Федя Мелехин йылысь цикл. Лыддя Геннадий Юшковӧс, Нина Куратоваӧс.
А бӧръяыс, мыйӧн тӧдмаси — Диккенслӧн «Лавка древностей» небӧг. Лыддьӧй, зэв бур гижӧд!
—Кутшӧм ногӧн тэнад олӧмыд йитчӧма небӧгаинкӧд?
—Библиотекаад ме ичӧтсянь радейта ветлӧдлыны. Сэні ставыс аслыспӧлӧс: руыс, небӧг кӧрыс…
—Мый сиан тайӧ сёрнисӧ лыддьысьяслы?
—Лоӧй шудаӧсь! Кывзӧй ассьыныд сьӧлӧмнытӧ. Ёнджыка лыд-дьысьӧй. Энӧ вунӧдӧй коми кыв да чужан мунытӧ. Да энӧ висьӧй! Мед ставыс тіян лоӧ бур!
Сёрнитіс Алёна Нестерова.