«Туту.ру» агентство дас квайт во сайын нин босьтчылӧма йӧзӧдны ӧтуввезйын электричкаяслысь, самолётъяслысь, поездъяслысь вӧрзьӧдчан-мунан кадсӧ. Автобусъяслысь расписаниесӧ дасьтігӧн казялӧмаӧсь, Россияын пӧ вель уна сикт-карлысь нимсӧ аддзан-кылан да, вомыд ачыс паськалӧ-нюмдӧ — сэтшӧм тешкодьӧсь найӧ. А мӧйму и конкурс котыртӧмаӧсь, бӧръям пӧ на пӧвстысь медся-медся серамбанасӧ. Кольӧм во тайӧ конкурсас вермысьӧн лоӧма Чуваки. Грездас пыранінӧ сувтӧдӧмаӧсь та йылысь пас. Перым карсянь Чувакиӧдзыс кызь километр и эм да, быд ветлысь-мунысь пӧ сувтлӧ пас дорас, снимайтчӧ.
Таво конкурссӧ нуӧдӧмаӧсь жӧ. Кӧкъямысдас куим регионысь сё сикт-кар вермасьӧмаӧсь. Ӧтуввезйын на вӧсна гӧлӧссӧ сетӧмаӧсь куимсё сюрсысь унджык морт. Финалӧдз воӧмаӧсь дасӧн, на лыдын и Усинск районса Сем Ӧндрей. Рочнас сиктыс шусьӧ Мутный Материк. Коми нимыс гӧгӧрвоана, медводдза олысьнас вӧлӧма Изьва бокса Варыш грездысь Андрей Семёнович Артеев да — Сем Ӧндрей. Ойдлана видзьясыс кажитчӧмаӧсь да, 1871 воын овмӧдчылӧма сэні.
А роч нимыслысь вежӧртассӧ некымын ног восьтлӧны. Сиктыс вывтасінын, мыльк йылын паськӧдчӧма, ӧткымын сёрнисикасын пӧ татшӧм вывтасінсӧ материкӧн шуӧны. Печора кузя кывтысь-катысь купечьяс содтӧмаӧсь «мутныйсӧ», юсяньыс сиктыс ру пиын моз пӧ петкӧдчӧ да.
Конкурсыс паськыда нимӧдӧма войвыв сиктсӧ. Газетъясын кутӧмаӧсь гижны сы йылысь. Ӧні пӧ олӧ сэні матӧ 1 сюрс морт, кӧр видзӧны сэні. Андрей Семёнович Артеевыс и ачыс вӧлӧма кӧр ви-дзысьӧн.
Журналистъяс аддзӧмаӧсь весиг му сыркмунлӧм йылысь юӧр. 1914-1915 воӧ пӧ сыркмунлӧма-вӧрзьылӧма Сем Ӧндрей да Краснобор сиктъяс дорын муыс.
Мӧймуся гожӧмыс кӧть зэра вӧлӧма, но семӧндрейсалы мойвилӧма жӧ: дас нёль юсь гожӧмбыд олӧмаӧсь сикт дорас.
Москваысь журналистъясӧс шензьӧдӧма, мый Сем Ӧндрейыс зэв ылын. Сыктывкарсаяслысь юасьӧны, збыльысь-ӧ пӧ сэтчӧдз вертолётӧн позьӧ воӧдчыны, а пыжӧн кӧ — сизим час ковмас Усинсксянь кывтны? И коми йӧз пӧ сэні олӧны да, ёна-ӧ коми кывйыс рочсьыс торъялӧ? Медтешкодь юалӧмъяс вылӧ конкурс кӧ вӧлі, тайӧ юалӧмъясыс, гашкӧ, и вермысьяснас лоины…
Но татшӧмыс абу, а эм медся серамбана нима сикт-грезд бӧръян конкурс. Финалас ёсь тыш пансьылӧма Мутный Материк да Забайкальеысь Хохотуй сиктъяс костын. «Туту.ру» сервисӧн веськӧдлысь Александр Гладилинлӧн кывъяс серти, бӧръя лунас пӧ гӧлӧсуйтігӧн то ӧтиыс водзӧ петавлас, то мӧдыс.
—Рытланьыс мӧдім гӧгӧрвоны, кодыс вермас, — шуис сійӧ. — Ылі Асыввылын, тыдалӧ, узьны нин водісны, а Коми Республика пыр на гӧлӧсуйтіс. И чукӧртіс 28.429 гӧ-лӧс. Хохотуйлӧн ӧкмис кык сюрсӧн этшаджык.
Нӧшта пасйис, Сем Ӧндрейын пӧ збыльысь шмонитны радейтысь войтыр олӧны. Корисны пӧ, медым призсӧ сетіс Россияса президент Владимир Путин. Гашкӧ пӧ, аддзас, мый Россияыд — абу сӧмын Москва. Кӧть нин пӧ вышка сувтӧдасны, медым сотӧвӧй телефон пыр позис сёрнитны да ӧтуввезйӧ мытшӧдъястӧг пыравны. И туй вӧчасны, тулыс-арнас ӧд Материкыс ді кодь лолӧ, мунны ни локны.
Москваса «Туту.ру» агентствоысь котыр январь 22 лунӧ тӧдмасьӧма Ыбса этнопаркӧн, аддзысьлӧма Сыктывкарса журналистъяскӧд, а рытнас сӧлӧма поездӧ да мӧдӧдчӧма Усинскӧ. Сэні пыралӧмаӧсь «Вӧртас» шӧринӧ видзӧдлыны Елена Коваленколысь «Дети Севера» выставка, карса музейын сёрнитӧмаӧсь путешествуйтысь Леонид Скальскийкӧд.
Январь 24 лунӧ воӧмаӧсь Сем Ӧндрейӧ, сетӧмаӧсь сиктса войтырлы «Российский населённый пункт с самым весёлым названием» конкурсын вермысьлысь кубок да сув-тӧдӧмаӧсь туй дорас пас. Культура керкаын гӧсьтъяслы петкӧдлӧмаӧсь гажа концерт.
Туристъяслӧн карта вылын Сем Ӧндрей сикт абу на пасйӧма, найӧ оз волывлыны сэтчӧ. Тыдалӧ, и во-дзӧ на оз уськӧдчыны видзӧдлыны Мутный Материктӧ — вывті ылын да. Но, кыдзи висьталіс регионысь культура, туризм да архивын удж министерствоын зільысь Наталья Макарова, конкурсын вермӧмыс Россия пасьтала нимӧдіс эз сӧмын Сем Ӧндрейӧс, но и мукӧд сикт-грезд.
А «Туту.ру» сервисын уджалысьяс ошйысьыштісны, миян сайт от-сӧгӧн пӧ странаысь да суйӧр сайысь войтыр вермӧны нин волыны Комиӧ, Маньпупунёрса из бӧлбанъяс ви-дзӧдлыны. Окота эськӧ, мед эз сӧмын Маньпупунёрӧ.
Павел Филимонов.
Снимокъясыс ӧтуввезйысь.