Кольӧм вежонӧ Россияса 41 регионысь финн-йӧгра войтыр чукӧртчылісны Марий Элӧ, кӧні Йошкар-Олаын вӧлі нуӧдӧма финн-йӧгра войтырлысь ставроссияса ІІІ форум да «Россия Федерацияса финн-йӧгра войтырлӧн ассоциация» ӧтйӧза ӧтмунӧмлысь съезд.
Йошкар-Олаын Коми Республикаӧс петкӧдлісны дас ӧтиӧн: регионысь национальнӧй политикаса министр Роман Носков, ведомствоас уджалысьяс Мира Чуяшкова да Юлия Сажина, «Коми войтыр» регионкостса ӧтйӧза ӧтмунӧмӧн веськӧдлысь Олег Лажанев, сэтчӧс президиумӧ пырысьяс Зоя Остапова да Алёна Нестерова, Печораса «Коми войтыр» юкӧнӧн юрнуӧдысь Ольга Хасанова, том йӧзлӧн «МИ» котырысь нырщик Элина Шлопова да сійӧс вежысь Виктория Терентьева, регионса библиотекаясын зільысьяс Елена Казакова да Снежана Журавлева. Ветлӧмсӧ котыртіс Коми Республикаса национальнӧй политика министерство.
Форумсӧ вӧлі сиӧма финн-йӧгра томулов сӧвмӧмлы. Сёрниыс муніс том войтырлысь нырщикъясӧс дасьтӧм, духовнӧй да нравственнӧй озырлунъяс, ӧнія юӧртан пространство йылысь. Сідз, Роман Носков висьтасис регионын коми кыв велӧдӧм да ӧтуввезйӧ пыртӧм, кӧленаяс костын йитӧдъяс кутӧм, общественнӧй организацияяскӧд ӧтув уджалӧм, коми традицияяс да культура сӧвмӧдӧм кузя республикаса медтӧдчана проектъяс йылысь.
Коми делегацияысь быдӧн пырӧдчис ас нырвизя секцияӧ да юксис аслас уджалан опытӧн. «Би кинь» журналса шӧр редактор Алёна Нестерова висьтасис коми газет-журнал йылысь да кывкӧрталіс сёрнисӧ национальнӧй кадръяс быдтӧм-велӧдӧм, регионъясын ас кывъя газет-журнал целевӧя судзӧдӧм да вужвойтыркӧд такӧд йитӧдын уджалӧм йылысь форум помшуӧмӧ вӧз-йӧмъясӧн.
Съезд уджын сюрӧсӧн вӧлі финн-йӧгра войтырлӧн аслыспӧлӧслун. Медводдза лунас бӧрйысьӧм дырйи Россия Федерацияса финн-йӧгра войтырлӧн ассоциацияӧн веськӧдлысьӧн колисны странаса сенатор Пётр Тултаевӧс. Ассоциация президиумӧ Комисянь пырис Зоя Остапова. Сэтчӧс сӧветӧ миян регионысь пырисны Олег Лажанев, Зоя Остапова, Алёна Нестерова да Элина Шлопова.
Съезд дырйи секцияясын сёрни нуӧдігӧн Олег Лажанев висьтасис «Коми войтыр» ӧтмунӧм уджӧ этнокультура нырвизь пыртӧм йылысь. Элина Шлопова тӧдмӧдіс «МИ» котырлӧн медшӧр уджтасъясӧн. Ольга Хасанова юӧртіс томуловӧс коми культураӧ сибӧдӧм йылысь. Зоя Остапова петкӧдчис коми кыв велӧдӧмын выльпыртӧмъясӧн.
Висьтасигӧн быдӧн мыйкӧ вӧзйис съезд резолюцияӧ. Торйӧн кӧ, шыӧдчыны Россия Федерацияса лыдпаса йитӧд сӧвмӧдан да юӧр сетан министерствоӧ, а сідзжӧ РФ-са правительствоӧ, медым «Россияса ӧтйӧза телевидение» (ОТР) сетіс позянлун сӧгласуйтны регионъяслы национальнӧй кывъя передача нуӧдӧм вылӧ квота юкӧнсӧ. Тӧдса, мый тайӧ уджас лоӧ босьтчӧма съезд бӧрын пыр жӧ.
Коми Республикалысь зільӧм-водзмӧстчӧмсӧ ошкисны. Сідз, миян проект лоис вермысьӧн Том йӧзлӧн финн-йӧгра кывъяс, культура да традицияяс видзӧм да сӧвмӧдӧм кузя проектъяслӧн ставроссияса ІІІ конкурсын. Кывкӧртӧдсӧ вӧчисны форум дырйи.
«Велӧдан, кыв да литература юкӧн» нимпасын вермысьӧн лоис Луздорса землячестволӧн «Ловъя коми кыв» проект, веськӧдлысьыс Елена Казакова.
Елена Васильевна, Абъячойын Василий Юхнин нима овмӧдчӧминкостса шӧр библиотекаын юӧр сетан да методика юкӧнӧн веськӧдлысь, паськыдджыка висьталіс асланыс уджтас йылысь:
–Проект сертиыс котыртім ас районса челядьлысь кужӧмлун-сям петкӧдлан «Луздорса кодзувъяс» фестиваль, верстьӧлы – «гӧгрӧс пызан» сайын Луздор районын коми кыв велӧдӧмлӧн аскиа лун йылысь сёрни.
Та кындзи ветлім финн-йӧгра этнопаркӧ да Луздор районса культураын уджалысьяслӧн ӧтувъя семинар вылӧ. Сідзжӧ сэні тӧдмӧдім «Ме – коми» проектӧн. Та дырйи уджалім томуловкӧд коми кыв видзӧм кузя. Экскурсияяс дырйи челядь тӧдмасисны йӧзкостса коми культураӧн.
Школаын велӧдчысьяслы ӧтуввезйын котыртім «Луздорса бияс» онлайн-ворсӧм, нуӧдім «Абъячой кузя ми мунам…» квест. Сідзжӧ проект серти котыртӧма туялана удж. Вӧліны Василий Юхнинлы сиӧм районкостса лыддьысьӧмъяс да Василий Лекановлӧн творчество кузя литературнӧй конференция.
Нуӧдім челядькӧд да томуловкӧд коми кыв да культура урокъяс, котыртлім театральнӧй студияяс. А сэсся дасьтім коми драматургъяслӧн гижӧдъяс серти коми кывъя дженьыд петкӧдчӧмъяс.
Босьтім проектӧ и коми семьяяскӧд ӧтувъя удж. Луздорса коми шӧринлӧн «Шӧвк тупыль» клубын найӧ аддзысьлӧны, тӧдмасьӧны коми войтырлӧн йӧзкост традиция-обычайясӧн.
Нуӧдам и Рӧштво, Пӧкрӧв да Йӧввыв рыт-гажъяс.
* * *
Финн-йӧгра войтыр ассоциацияӧн котыртӧм форумӧ да съездӧ пырӧдчысьясысь быдӧн босьтіс аслас уджӧ мыйкӧ выльтор. Кутам лача, тайӧ аддзысьлӧм бӧрас лоӧ збыльмӧдӧма коми войтырлӧн водзмӧстчӧмӧн дасьтӧм уна выль уджтас, а коми кыв да культура видзӧм-сӧвмӧдӧмыс тӧдчымӧн ёнмас.
<> Алёна Тувсовъя. Снимокъясыс ӧтуввезйысь.