«Коми му» газетлӧн воддза номерын юӧртлім, мый Алёна Старцевалӧн петіс «Нимкодь лоны капитанӧн!» кывбур чукӧр.
А коді медбура донъялас челядьлы гижӧмасӧ? Дерт жӧ, найӧ, кодъяс йылысь кывбуръясыс.
Авторыс аслас выль небӧгӧн воліс Сыктывкарса 51-ӧд номера детсадйӧ. Тані сійӧс виччысисны «Саридзса кодзувъяс» да «Мазі» группаясысь дзолюкъяс. Дерт, дзик дзолюкъясӧн найӧс он шу, ӧд локтан во мунасны нин школаӧ.
–Видза оланныд! Кутшӧм кывйӧн ме чолӧмаси?
–Английскӧйӧн?
–А кӧні ми олам?
–Коми Республикаын.
–Сідзкӧ, ме чолӧмаси комиӧн.
–Вайӧ некымынысь шуам: «Видза оланныд!».
Татшӧм сёрнисянь пансис Алёна Николаевналӧн челядькӧд аддзысьлӧмыс.
Ыджыд жырйын сулаліс выльвося мичмӧдӧм коз. Алёна Старцева висьталіс зонпоснилы, кыдзи коминас лоӧ Новый год, ёлка, игрушки да сідз водзӧ.
Алёна Николаевна – «Би кинь» журналса шӧр редактор. И, гӧгӧрвоана, сьӧрсьыс вайис некымын петас.
Медвойдӧр сійӧ гӧгӧрвоӧдіс, мый сэтшӧм «Би киньыс» («Искоркаыс»). Челядьлы сьӧлӧм вылас воис ичӧтик зонкаыс, кыдзи серпасалӧмаӧсь Би киньсӧ. Гӧрд юра да сэтшӧм жӧ паськӧма, зэв мусаник морт пӧ.
Алёна Николаевна висьталіс, мый зонкаыс коми войтырлӧн мича сера паськӧма. Сідзжӧ пасйис, мый сылӧн киын Коми Республикаса дӧрапас. Зонпосникӧд воисны ӧти кывйӧ, мый лӧз рӧмыс – сынӧд, турунвижыс – парма, а еджыдыс – помтӧм лым…
Алёна Старцева юӧртіс, мый Би кинь корсьӧ енбиа нывкаясӧс да зонкаясӧс, виччысьӧ насянь серпасъяс, кывбуръяс, мойдъяс да мукӧд гижӧд. Шуам, сы йылысь, кыдзи найӧ отсасьӧны бать-мамлы да пӧль-пӧчлы.
Сёрни пансис и школа йылысь. Редактор петкӧдліс сентябрь кежлӧ йӧзӧдӧм журнал.
–А тайӧ мый?
–Алфавит!
–А мыйӧн коми алфавитыс торъялӧ рочысь?
Челядь ӧдйӧ и казялісны сэтысь Ӧ да I шыпасъяс. Алёна Николаевна бӧрся шуалісны татшӧм шыпасъяса кывъяссӧ да гӧгӧрвоисны, мый позьӧ шуны чорыда «ді» да небыда «ли». Сідзжӧ сійӧ велӧдіс дзолюкъясӧс шуавны дж, дз да тш шыяс: джодж, дзодзӧг, тшак…
Нӧшта казьтыштіс, мый тайӧ алфавитсӧ лӧсьӧдны отсалӧмаӧсь челядь, быд шыпас дорӧ найӧ мыйкӧ серпасалӧмаӧсь.
Та бӧрын сёрнитісны тӧв, тулыс, гожӧм да ар, а сідзжӧ мойдса Вакуль, Вӧрса, Олыся да мукӧд йылысь. Детсадса окотапырысь тӧдмалісны ребусъяс. Шуам, серпасалӧма Ё шыпас да ма туис. Артмӧ, Ёма.
«Би киньса» шӧр редактор висьтыштіс и тайӧ журналыслӧн роч чой – «Радуга» – йылысь. Лыддис сэтысь и ассьыс рочӧн йӧзӧдӧм кывбур.
Сӧмын та бӧрын Алёна Старцева петкӧдліс выль небӧгсӧ.
–Ті радейтанныд мыськыны тасьті-пань? Менам Анечка ныв оз жӧ окотапырысь вӧлі босьтчы тайӧ уджас. А сэсся мӧдім ворсны. Ӧд пань, тасьті-чашка дзик караб-пыж кодьӧсь. Тадзи и чужисны капитан йылысь кывбуръяс. И нылӧй велаліс мыськыны тасьті-пань. Но небӧгас уна кывбур сиӧма и бать-мамлы, матыссаяслы да весиг каньлы.
Та бӧрын Алёна Николаевна лыддис кывбуръяссӧ, но ӧткымын строка эз помавлы да корис челядьӧс корсьны лӧсялана рифма-кыв.
Ворсігтыр зонпосни тӧдмалісны морт вир-яй йылысь нӧдкывъяс. Та дырйи син йылысь нӧдкыв тӧдмалӧм бӧрын нимкодьпырысь индылісны асланыс син вылӧ. Кыв йылысь нӧдкыв бӧрын петкӧдлісны кывсӧ, а кок йылысь нӧдкыв бӧрын гажаа да гораа тапикасисны.
Сэсся челядь ворсісны «Кань да пышкайысь». Алёна Николаевна мышкӧ кодкӧ дзебсьыліс, а сійӧ лыддис:
–Миян гажа сад йӧрӧ
Локтіс пышкай да сьылӧ:
–Пышкай, пышкай, эн вуграв,
Коді нявӧстас, тӧдмав…
Пукалысьясысь кодкӧ куимысь нявӧстліс, а дзебсьӧмаыслы колӧ вӧлі тӧдмавны «каньсӧ».
Та бӧрын ставӧн юксисны куим-нёль морта котыръяс вылӧ, и быдӧнлы сетісны конверт. Пытшкас – топыд кабалаысь мозаика-пазл. Колӧ вӧлі чукӧртны наысь вӧрса звер-пӧтка, гортса пемӧсъяс.
И бӧръявыв ставӧн ӧтвылысь велӧдісны нӧшта ӧти зэв сьӧкыд кыв:
–Аддзысьлытӧдз!
Алёна Старцева аттьӧаліс «Саридзса кодзувъяс» группаысь воспитатель Екатерина Чуевскаяӧс да козьналіс ассьыс небӧгсӧ.
<> Николай РАЗМЫСЛОВ. Снимокъясыс авторлӧн.