Декабрь 1 лунӧ Красноборын шыаліс-гораліс йӧзкостса прӧмысел-ремеслӧлы сиӧм «Изьваса традиция вын» районса коймӧд фестиваль. Тайӧ гаж-фестивальыс быд пӧрйӧ ӧтувтлӧ-чукӧртлӧ зэв на том и ыджыд опыта нин киподтуя войтырӧс – мастеръясӧс, ки помысь вӧчасьысьясӧс, ремесленникъясӧс. Буретш тані найӧ юксьӧны ӧта-мӧдныскӧд кужанлун-сямнас, удж-нокын гусяторъяснас да ыззьӧны-ӧзйӧны выль мӧвпъясӧн.
Красноборса школаын та пӧрйӧ петкӧдчис кӧкъямысдас гӧгӧр мастер – Изьва районса киподтуя войтыр, а сідзжӧ Сыктывкарысь, Печораысь да Интаысь гӧсьтъяс, школаын велӧдчысьяс, технология да ИЗО велӧдысьяс, Изьваса челядьлы искусство школаын зільысьяс да тӧдӧмлун босьтысьяс.
Чукӧртчӧмаясӧс чолӧмалігӧн районса юралысь Игорь Норкин пасйис:
–Талун Краснобор кыскис-чукӧстіс ас дорас Изьва муса да республикаса мукӧд пельӧсысь енбиа йӧзӧс. Традиция да йӧзкостса прӧмысел видзӧм-сӧвмӧдӧмын водзмӧстчӧны медсясӧ мастер йӧз. И талунъя фестиваль дырйи налӧн эм позянлун не сӧмын петкӧдлыны ассьыныс уджъяссӧ, но и мастер-классъяс дырйи тӧдмӧдны нэмӧвӧйся традицияяснас да ышӧдны ки помысь вӧчасьны выль йӧзӧс да быдмысь войтырӧс.
Фестивальсӧ восьтан кыв сетісны Коми ремесленнӧй палатаса президент Ефим Каневлы.
–Вужвойтыр история, нэмӧвӧйся традицияяс вылӧ мыджсьӧ-подуласьӧ Коми муным, ставнас странаным. А ки помысь вӧчасьысьяс, мастер-ремесленникъяс – тайӧ аслыспӧлӧс тыдавтӧм фронтса боечьяс, кодъяс сьӧлӧмсяньыс видзӧны культура-традициянымӧс кусӧм-бырӧмысь да сэк жӧ пестӧны тайӧ би-кӧсйӧмсӧ томулов сьӧлӧмын. Сиа ставныдлы творчествоын выль вермӧмъяс да ловби!
Егор Тихонович козьналіс Красноборса школалы Юрий Лермонтовлӧн чужӧмсянь 210 во тыригкежлӧ йӧзӧдӧм мича небӧг-сборник да Коми ремесленнӧй палатаӧн 2025 во кежлӧ лэдзӧм этноальбом-календар.
Та бӧрын гӧсьтъясӧс гажӧдісны неыджыд концертӧн, а сэсся чукӧртчӧмаяс тӧдмасисны-нимкодясисны «Рук творенье – глазам загляденье» кипом вӧчӧмторъяса выставкаӧн. Серӧдӧм-кыӧмтор, бисерысь, гынысь, пуысь, лыысь, кӧр куысь вӧчӧмтор, дорӧм эмбур, ижемка-акань, видзӧг, быдсикас сувенир, пими, тюни, изьватас сарапан, мичмӧдчантор, кӧрзина-шкатулка – ставыс тайӧ вӧзйысис киӧ, гажӧдіс син да кыпӧдіс ловру.
Выставка дырйи вӧлі нуӧдӧма тшӧтш «Ижемский сувенир» да «Умелец» конкурсъяс. Нимкодь, мый ассьыныс сям-кужанлунсӧ вӧзйисны донъявны и челядь. Жюрилы вӧлі сьӧкыд бӧрйыны уна уджысь медся-медсяяссӧ, но век жӧ тайӧс лои вӧчӧма. Вермысьясыслы вичмисны диплом-козинъяс.
Дас ӧкмыс мастер-классын верстьӧлы и зонпоснилы позис видлыны кысьыны бисерӧн да ньӧрйӧн, вӧчасьны гынысь, сёйысь, пӧжасьны, ворсны йӧзкостса инструментӧн да с.в.
Праздниксӧ ёна мичмӧдісны и вужвойтыр да этническӧй паськӧм петкӧдлӧмӧн. Асланыс вурӧмторйӧн тӧдмӧдісны Красноборысь Анна Бессонова, Ирина Терентьева да Наталья Тумайкина, Щельяюрысь Ольга Сметанина, Мокчойысь Светлана Чупрова, Изьваысь Татьяна Филиппова, содтӧд тӧдӧмлун сетысь педагогъяс: Вертепысь Елена да Светлана Рочеваяс, Няшабӧжысь Надежда Витязева быдтасъясыскӧд, а сідзжӧ «Зарань» йӧзкостса ремеслӧ керкаысь Тамара Хабарова да Коми ремесленнӧй палатаысь Наталья Мельникова.
Фестивальсӧ сигӧртісны Изьва районса администрация бердын йӧзкостса художественнӧй прӧмысел да ремеслӧ сӧвмӧдӧм кузя сӧветлӧн чукӧртчылӧмӧн, кӧні видлалісны тайӧ юкӧнсӧ ви-дзан-сӧвмӧдан туйвизьяс. Та дырйи Ефим Канев сетіс «Мастер народных промыслов» эскӧданпас Изьваысь ки помысь вӧчасьысь Татьяна Филипповалы да Щельяюрысь ньӧрйӧн кысьӧм кузя мастер Иван Ярицкийлы.
–«Изьваса традиция вын» коймӧд фестивальыс нӧшта ӧтчыдысь тӧдчӧдіс-петкӧдліс, мый миян муным зэв озыр киподтуя-енбиа войтырӧн, – пасйис районса культура управлениеӧн веськӧдлысь Виктория Вокуева. – Гажыс артмис кыпыд да сӧгласа-ёрта. Аттьӧ Красноборса школаын зільысьяслы да котыртысьяслы гажсӧ дасьтӧмысь. Аддзылінныд кӧ, кутшӧм ӧзъялан синмӧн петісны быдсикас мастер-классӧ пырӧдчысьясыс! Том изьватаслӧн синмас ломзьӧм тайӧ би киньяс радиыс нин водзӧ колӧ котыртлыны фестивальсӧ.
* * *
Пасъям, «Изьваса традиция вын» фестивальсӧ котыртісны-нуӧдісны Изьваса администрацияысь культура да велӧдан управлениеяс, «Коми войтыр» ӧтмунӧмлӧн районса юкӧн, Коми ремесленнӧй палата, Красноборса школа да районса история-краеведение музей.
Куаркод серти вуджӧмӧн позьӧ видзӧдны Инесса Орёлӧн «Изьваса традиция вын» фестиваль йылысь дасьтӧм видеоролик.
<> Изьва районса администрацияысь юӧр серти гижӧдсӧ дасьтіс Елена Плетцер. Снимокъясыс ӧтуввезйысь.