2000 воын Москваын Волоколамскӧй шоссеса 62-ӧд номера керкаын кыпыда восьтісны Россия Федерацияса президент бердын Коми Республикаса представительство.
Миян регионлысь, татчӧс войтырлысь кутшӧм тӧжд-мог дорйӧ сійӧ странаса юркарын?
Тайӧ да мукӧд юалӧм вылӧ вочавидзис Россия Федерацияса президент бердын Коми Республикаса представительствоӧн веськӧдлысь Сергей Мамонов.
–Сергей Анатольевич, позьӧ кӧ, висьтыштӧй ас йывсьыныд да кыдзи веськалінныд тайӧ удж вылас?
–Чужи 1967 воын Свердловск обласьтса Каменск-Уральский карын, Екатеринбургсянь сё километр сайын. Школа бӧрын велӧдчи С.М.Киров нима политехническӧй институтын. Кык во служиті армияын Казахстанса Байконурын военнӧй госпитальын.
Армия бӧрын Москваын уджалі коммерцияын. А сэсся индісны веськӧдлыны федеральнӧй учреждениеӧн, кӧні вӧчалісны виччысьтӧм лоӧмтор дырйи да война кадӧ вӧдитчан техника. Тайӧ броняа машинаас госпитальын моз позьӧ вӧчны реанимация да операция. Ошйысьышта, миян машинаясыс ас кӧлесаӧн ветлісны Москвасянь Владивостокӧдз, бергӧдісны сэні став колана уджсӧ да бӧр воисны юркарӧдз. Мыйкӧ кӧ жугалас тайӧ машинаас, кык часӧн дзоньталасны странаса кӧть кутшӧм регионын. Кӧлесаа тайӧ госпитальыс бур боксянь петкӧдліс асьсӧ уна «пӧсь точкаын», тшӧтш и спецоперация дырйи.
Татшӧм техникасӧ вӧчигӧн и тӧдмаси Владимир Уйбакӧд. Кӧкъямыс во зілим орччӧн.
Кор Владимир Викторович лоис Комиын юралысьӧн, корис ас дорас. Уна-ӧ кад пӧ колӧ мӧвпыштнытӧ? Кык минут мысти и мӧдӧдчи. Сы вӧсна мый зэв бура тӧда да пыдди пукта тайӧ мортсӧ. Сійӧ повтӧг босьтӧ ас вылас тӧжд-могсӧ да кывкутӧмсӧ. Татшӧмыс весиг федеральнӧй тшупӧдын гежӧд.
2022 воын индісны веськӧдлыны Россия Федерацияса президент бердын Коми Республикаса представительствоӧн. Некор эг вӧвлы госслужащӧйӧн, но уджыс воис сьӧлӧм вылӧ.
–Кутшӧм медшӧр могъяс тіян водзын сувтӧдіс Владимир Уйба?
–Медводз, вӧчны ставсӧ, медым республикаӧн юралысь лючки вермис уджавны власьт тэчасын, министерство-ведомствоын, федеральнӧй да тшӧтш и мукӧд регионса тшупӧдын. Ми зэв сюся туялам, кыдзи видлалӧны республикаса кабала-документ Федерация Сӧветын, Госдумаын, мукӧд тэчасын, коді донъяліс да кырымаліс нин. Тайӧс ӧні позьӧ вӧчны электроннӧя. Кӧнкӧ кӧ документыс «ӧшйис», ковмӧ уджыштны кокӧн. Мунам тайӧ чина дорас, сёрнитам, эскӧдам, мый кабаласӧ быть колӧ кырымавны.
И тадзи республикаса быд документ кузя. Туялам сэтчӧдз, кытчӧдз миян юралысьлы оз во шогмана вочакыв. Куим во сайын Владимир Уйба ыстыліс Россияса президентлы квайт документ. На кузя уджыс помасис кык тӧлысь сайын на.
Республикаса постпредставительство водзмӧстчӧмӧн котыртім регионъясса татшӧм тэчасъяслысь комитет. Сэтчӧ пырис 75 регионса представительство. Ёртасям накӧд, юксям опытӧн.
–Том йӧз республикаысь мунӧны велӧдчыны гырысь каръясӧ да сэтчӧ и кольччӧны уджавны. Мыйкӧ позьӧ вӧчны, медым том специалистъяс бӧр локтісны чужанінас?
–Татшӧм серпасыс абу сӧмын миян республикаын. Мукӧд регионса представительяскӧд корсям жӧ петан туй.
Вонас кыкысь, Первокурсник бал да Выль во водзвылын, чукӧртлам студентъясӧс, кодъяс велӧдчӧны татчӧс вузъясын. Сёрнитам накӧд водзӧ олӧм йылысь. Корлім представительствоӧ и том йӧз политика кузя регионса министрӧс да республикаса предприятие-организацияӧн веськӧдлысьясӧс. Найӧ висьталісны асланыс уджаланін, йӧз, том специалистъяслӧн позянлунъяс йылысь, корисны ас дораныс. Но…
Неважӧн звӧнитліс ӧти студентлӧн мамыс. Скӧрысь ӧлӧдіс, ми пӧ нэм чӧж чукӧртім сьӧм, медым пиным муніс республикаысь бурджыкинӧ, а ті пӧ, мӧдарӧ, бӧр ыззьӧданныд локны Комиӧ…
–Ӧні Му шарын ставыс гудыртчис. Вошисны-оръясисны важ йитӧдъяс. Представительство- ныд корсьӧ суйӧр сайӧ выль ордымъяс?
–Постпредствоным пыр корсьӧ суйӧрсайса инвесторъясӧс. Миян республикаса промышленникъяслы зэв сьӧкыд петны суйӧрсайса рынок вылӧ. Медводз сы вӧсна, мый уна странаын оз тӧдны миян республика йылысь, сэні абу Коми представительствоыс да.
Ӧкмысдас прӧчент прӧдукцияыс миян мунӧ Китайӧ. Но найӧ корӧны сы мында, мыйта миян республикаын сьӧкыд вӧчны. Та вӧсна шыӧдчам мукӧд регионӧ, медым ӧтув чукӧртны колана мындасӧ да ёртасьны Китайкӧд.
Иран ёна кӧсйӧ ёртасьны Комикӧд. Налы медводз колӧ вӧр. Талун тьӧс-плакасӧ сэтчӧ вайӧны медсясӧ Карелияысь.
Африкаса Союз, кытчӧ пырӧ ветымын страна, дась жӧ ёртасьны. Налы медвойдӧр колӧ сёян-юан.
Ыджыд бизнеслӧн эм позянлун вужъясьны Арабъяслӧн Ӧтувъя Эмиратъясын. Сэні лӧсьӧдӧмаӧсь нелямын сайӧ восьсӧн вузасянін. Но шӧр да ичӧт бизнеслы сэтчӧ веськавны зэв сьӧкыд.
–Представительствоныд кыдзкӧ отсасьӧ спецоперацияын служитысьяслы?
–Медводдзасяньыс Москваын миян представительство вӧлі аслыссяма хабӧн. Татчӧс землячество тшӧтш отсалӧ чукӧртны колана техника, кӧм-паськӧм, сёян-юан, челядьсянь письмӧ-серпас. Республикаса юралысь кор мунӧ спецоперация нуӧданінӧ, кежалӧ миян дорӧ да босьтӧ ставсӧ, мый чукӧртӧма.
Ыджыд удж нуӧдам госпитальясын, корсям Комиысь ранитчӧм салдатъясӧс, сетам козинъяс, налы отсасьӧны миян юристъяс, дасьтӧны колана документъяс, бурдӧдчысьяслы петкӧдлам концертъяс.
Мукӧд регионса представительствояс, волонтёръяс, фондъяс тшӧтш отсасьӧны доймӧм-ранитчӧм землякъясӧс корсигӧн.
Кор мунан госпитальӧ, он тӧд, кыдзи тэнӧ паныдалас ранитчӧм салдатыс, мӧдас-ӧ тэкӧд сёрнитны. Ӧд тайӧ 20-25 арӧса том йӧз, кодсюрӧ китӧм-коктӧм нин. Но ньӧтчыдысь некодсянь эг кывлы лёк кыв. Ставныслӧн синмыс ӧзйӧ олӧм вынӧн.
–Нӧшта кутшӧм удж бергӧдӧ представительство, медым странаын тӧдісны миян республика йылысь?
–Мӧйму ноябрь 4 лунсянь тавося июль 8 лунӧдз ВДНХ-ын нуӧдісны «Россия» войтыркостса выставка-форум. Кызвын логистикаыс муніс миян пыр. Мыйсюрӧ ӧнӧдз на эг помалӧй. Таво апрель 15-17 лунъясӧ нуӧдім Федерация Сӧветын Коми Республикалысь лунъяс. Веськыда шуа, и ВДНХ-ын, и Федерация Сӧветын миян вӧліны медбур да мича стендъяс.
Представительствоын кыпыда пасъям республикаса чужан да Шахтёр лунъяс. Кремльса стен улӧ ваям дзоридзьяс танкӧвӧй промышленносьтса нарком Вячеслав Малышевлӧн мемориал дорӧ. Вонас ӧтчыд ветлам Ржевӧ, кӧні Айму вӧсна ыджыд косьын усис миян уна земляк.
Федерация Сӧветын котыртім война кадӧ кӧра-даддя батальон йылысь фотовыставка. Выставка-гаж нуӧдам и представительствоын. Ассьыныс серпасъяс петкӧдлӧны Комиысь том художникъяс. Миянын петкӧдлісны «Чилимдінса горка», нуӧдім коми диктант.
–Республикаӧ волывланныд?
–Мӧйму удайтчис тшӧкыдджыка волывлыны. А таво «Россия» выставка вӧсна эг на удит.
Белоруссияын паныдасьлі Ухтаса администрацияӧн веськӧдлысь Магомед Османовкӧд. Ёна корис волыны налӧн карӧ. Лэччылам пӧ и Ярегаса сьӧкыд мусир перъян шахтаӧ. Колӧ ветлыны…
<> Николай РАЗМЫСЛОВ. Снимокъясыс авторлӧн да ӧтуввезйысь.